Kur pushtimi rus i Ukrainës sapo kishte filluar në shkurt 2022, Alexandra Skochilenko, një artiste nga Shën Peterburgu në Rusi, më 31 mars 2022, zëvendësoi disa etiketa çmimesh në një dyqan ushqimesh, Perekrestok, me  shënime me deklarata kundër luftës. Ajo u mbajt në paraburgim për më shumë se një vit dhe tani u dënua me shtatë vjet burg nga një gjykatë ruse për “përhapje të vetëdijshme të informacionit të rremë për ushtrinë ruse”. Global Voices përktheu dhe redaktoi për qartësi fjalimin e saj para gjyqit më 16 nëntor 2023. Fjalimi origjinal u publikua nga Novaya Gazeta.

E nderuara gjykatë,

Çështja ime penale është aq e pazakontë dhe absurde sa u hap pikërisht më 1 prill. Ndonjëherë, më duket sikur do të hyj në sallën e gjyqit dhe befas do të bjerë shi letrash me ngjyrë dhe të gjithë do të ngrihen dhe do të bërtasin: “Është një shaka!” Stafi i qendrës së paraburgimit nr. 5 është i habitur, duke pyetur nëse kjo është vërtet ajo për të cilën njerëzit burgosen tani. Edhe mbështetësit e SVO-së [“operacioni ushtarak special”, siç quhet zyrtarisht lufta kundër Ukrainës në Rusi] nuk mendojnë se unë meritoj burg për veprimet e mia.

Çështja ime bëri që hetuesi im të largohej përpara se ta mbyllte atë. Në një bisedë private me avokatin tim, ai pranoi se nuk ishte pjesë e komisionit hetimor për çështje si të miat, Sasha Skochilenko.

Regjistrimi audio i fjalimit të Skochilenkos (në rusisht) në kanalin YouTube Nastoyaschee Vremya.

Ai la çështjen time, e cila mund ta kishte ngitur atë në karrierë dhe zgjodhi një punë në një dyqan. Unë e respektoj thellësisht vendimin e tij; ne të dy vepruam sipas ndërgjegjes sonë.

Falë hetuesve dhe prokurorëve të mi, informacioni që shpërndava arriti te mijëra vetë në mbarë botën. Nëse nuk do të ishte për arrestimin tim, vetëm disa individë, si një gjyshe, një arkëtar dhe një roje sigurie në Perekrestok, do ta dinin këtë.

Sipas dosjeve të mia, të ashtuquajturat etiketa të çmimeve pothuajse nuk preknin më shumë se dy nga këta tre individë.

Nëse këto pesë letra janë kaq të rrezikshme, pse të fillojë ky proces gjyqësor, duke përsëritur këto deklarata, të pretenduara nga prokurori se kërcënojnë sigurinë publike? A shkaktuan ato një ngjarje shkatërrimtare, një revolucion apo paqe në front? Jo, asgjë nga këto nuk ndodhi. Cila është atëherë çështja?

Prokurori i shtetit vazhdimisht pretendonte se akti im ishte një rrezik i madh për shoqërinë dhe shtetin.

A ka kaq pak besim prokurori ynë në kombin tonë sa të besojë se pesë copa letre mund të shkatërrojnë shoqërinë dhe shtetin tonë?

Kur dikush fillon një rebelim ushtarak, duke shkaktuar dëme të mëdha, çështja hapet dhe mbyllet brenda një dite [ajo i referohet grushtit të shtetit ushtarak nga Evgenii Prigozhin në qershor 2023]. Veprimet e mia nuk lënduan askënd, megjithatë unë jam burgosur për më shumë se një vit mes vrasësve dhe kriminelëve të tjerë të rëndë. A krahasohet dëmi i supozuar që shkaktova me këto krime?

Çdo vendim dërgon një mesazh. Ju mund të pranoni që unë tregova guxim dhe ndershmëri, duke vepruar sipas busullës time morale. Në gjuhën e hetuesit, burgosja e dikujt do të thotë “të marrësh të burgosur”. Nuk u dorëzova apo u theva nën kërcënim apo vuajtje.

Çfarë mesazhi dërgon bindja ime për popullin tonë? A thotë të heqim dorë, të jemi të pandershëm, të pranojmë fajin e rremë ose të injorojmë ndjeshmërinë për ushtarët tanë? A thotë se shoqëria jonë mund të shkërmoqet për shkak të pesë copa letrash? A është ky mesazhi në kohë krize dhe stresi?

Gjyqi im, i ndjekur gjerësisht në Rusi dhe në mbarë botën, do të bëjë histori, pavarësisht nga vendimi. Ju nuk po gjykoni një terroriste, ekstremiste, apo edhe një aktiviste politike. Ju po gjykoni një pacifiste.

Unë jam një pacifiste, që vlerësoj jetën mbi të gjitha, besoj në zgjidhjen paqësore të konflikteve. Unë nuk mund të vras një merimangë, aq më pak një person.

Paqen e sjellin pacifistët, jo luftëtarët. Burgosja e pacifistëve vetëm vonon paqen.

Jeta është e shenjtë. Është elastike, befasuese dhe thelbi i ekzistencës sonë. Nga qelizat e vogla te balenat e mëdha, jeta lulëzon në çdo cep të Tokës, forma e saj më komplekse janë njerëzit – qenie të ndërgjegjshme, të vdekshme. Megjithatë, jeta njerëzore është kalimtare, një moment i shkurtër që të gjithë dëshirojmë ta zgjasim.

Pyesni dikë që i ka mbijetuar kancerit për vlerën e jetës. Të dashurit tanë të vdekur nga COVID-19 na kujtojnë brishtësinë e jetës. Tani, jetët e të rinjve humbasin përsëri, duke sjellë më shumë vdekje, pikëllim dhe dhimbje.

Etiketo bindjet e mia si të duash, por unë do të qëndroj pas tyre.

Prokurori i shtetit ka bindjet e tij, të ndryshme nga të miat. Megjithatë, nuk do ta burgosja për pikëpamjet e tij.

Kërkoj falje nëse veprimet e mia ofenduan dikë. Koha ime e burgut, mes njerëzve të ndryshëm, më tregoi se të gjithë kanë të vërtetën e tyre, duke përfshirë pikëpamjet për SVO. Tragjedia është dështimi ynë për të pranuar të vërteta të ndryshme, duke ndarë shoqërinë, duke thyer familjet dhe duke na distancuar nga paqja. Çdo person këtu kërkon në fund të fundit paqen.

Pse të luftojmë kur jemi të gjithë njëri-tjetri në një botë të trazuar? Asnjë pasuri nuk mund ta shpëtojë një të dashur nga vdekja.

Ne jemi gjithçka që kemi. Më presin të njerëzit e dashur të mi, të cilët nuk duan të burgosem – nëna ime e moshuar, motra dhe e dashura e prekur nga kanceri. Edhe prokurori i shtetit mund të mos e dojë vërtet burgosjen time. Ai ka të ngjarë t'i bashkohet zyrës së tij për të luftuar kriminelët e vërtetë, jo dikë si unë, por sistemi kërkon ndryshe.

Ai kujdeset për karrierën e tij dhe të ardhmen e familjes. Por çfarë do të thotë ai për burgosjen e një gruaje të sëmurë për pesë letra? Ai e siguron veten se thjesht po bën punën e tij, por po kur gjërat ndryshojnë?

Historia tregon ndryshime në baticat politike. Çuditërisht, unë ndjej empati për ju.

Pavarësisht burgosjes sime, unë jam më e lirë, e aftë të shpreh veten dhe të bëj zgjedhje. Nuk kam frikë nga varfëria apo mungesa e karrierës. Nuk kam frikë të jem ndryshe.

Ndoshta kjo është arsyeja pse shteti ka frikë nga unë dhe të tjerët si unë, duke na kapur si persona të rrezikshëm.

Por ne nuk jemi armiq të njëri-tjetrit. Zemërimi është i lehtë; dashuria dhe mirëkuptimi janë më të vështira. Ne duhet të mësojmë të duam dhe të zgjidhim konfliktet me fjalë, duke i shpëtuar krizës sonë morale.

Të nderuar, verdikti juaj mund të jetë shembull i zgjidhjes së konfliktit përmes dhembshurisë dhe dialogut, një hap drejt shërimit shoqëror.

E kuptoj se kjo sprovë mund t'ju duket rutinë, por mos harroni, ju keni fuqi të pamasë mbi fatet njerëzore. Fati im, shëndeti, jeta dhe lumturia e të njerëzve të dashur të mi janë në duart tuaja. Besoj se do ta përdorni këtë fuqi me mençuri.

Gjykatësi më pas i dha Alexandra Skochilenko një dënim me shtatë vjet burg. Siç raportoi Reuters, në gjykatë, mbështetësit e saj bërtisnin vazhdimisht: “Turp, turp!” dhe Skochilenko, duke buzëqeshur, bëri një formë zemre me duart e saj, teksa qëndronte në kafazin e sallës së gjyqit. Ajo më vonë u pa duke fshirë lotët nga faqet.