Foto nga kanali Dasheng në YouTube i intervistës mbi konfliktin Palestinë-Izrael me studiuesin Hui Ma Ju

Ndërsa lufta e Izraelit në Gaza përshkallëzohet dhe po kthehet në një krizë diplomatike dhe ushtarake ndërkombëtare, Global Voices donte të eksploronte se si perceptohet konflikti në botën kinezishtfolëse, jo vetëm nga zyrtarët qeveritarë, por edhe nga intelektualët. Global Voices intervistoi Vivian Wu, një gazetare dhe redaktore kineze që punon në SHBA, e cila po eksploron perceptimet e konfliktit në botën kinezishtfolëse.

Vivian Wu është një veterane e industrisë mediatike prej më shumë se 20 vitesh dhe drejton Mighty Voice, një kompani që gjeneron përmbajtjes dhe që sapo lançoi një platformë të re multimediale të quajtur Da Sheng për audiencën globale sinofone dhe anglofone. Ajo ka punuar si reportere dhe redaktore për media të ndryshme, përfshirë BBC, Initium dhe South China Morning Post dhe ka marrë çmime të shumta për raportimin e saj për të drejtat e njeriut.

Vivian Wu. Foto e përdorur me leje.

Filip Noubel (FN): Në Kinë, ka liri të kufizuar informacioni, që do të thotë se opinioni publik vendas, veçanërisht në lidhje me çështjet e rëndësishme ndërkombëtare, shpesh formësohet nga narrativa e Partisë Komuniste Kineze (PKK). Cili është qëndrimi zyrtar i Pekinit i paraqitur para audiencës së tij të brendshme në lidhje me luftën e Izraelit në Gaza?

Vivian Wu (VW): Është interesante se autoritetet shtetërore kineze kanë mbajtur një qëndrim disi të paqartë, duke lënë të kuptohet mbështetjen e tyre për Palestinën. Në mëngjesin e 8 tetorit, një zëdhënës i Ministrisë së Punëve të Jashtme kineze deklaroi: “Kina është thellësisht e shqetësuar për tensionin dhe dhunën në rritje në situatën e vazhdueshme Izrael-Palestinë. Ne u bëjmë thirrje të gjitha palëve përkatëse të qëndrojnë të qetë dhe të përmbajtur, të pushojnë menjëherë luftimet, të mbrojnë civilët dhe të parandalojnë përkeqësimin e mëtejshëm të situatës. Ministria theksoi më tej se konfliktet e vazhdueshme midis Izraelit dhe Palestinës nxjerrin në pah faktin se stanjacioni i zgjatur i procesit të paqes është i paqëndrueshëm. Kina beson se zgjidhja e konfliktit Izrael-Palestinë qëndron në miratimin e ‘zgjidhjes me dy shtete’ dhe në krijimin e një shteti të pavarur palestinez.

Për dekada, publiku kinez ka qenë i ekspozuar ndaj deklaratave zyrtare si këto në të gjitha kanalet e mediave shtetërore. Historikisht, versioni zyrtar i Kinës në lidhje me marrëdhëniet e saj me Izraelin ka qenë miqësor dhe me vullnet të mirë. Megjithatë, këtë herë, shumë liberalë në Kinë kanë marrë parasysh paqartësinë e Kinës, veçanërisht hezitimin e saj për të dënuar Hamasin në mënyrë eksplicite. Kjo mund t'i atribuohet marrëdhënieve të tensionuara të Kinës me Shtetet e Bashkuara. Mediat sociale kineze, të cilat shpesh mbajnë një ton nacionalist për të tërhequr audiencën dhe për të shmangur censurën, janë të mbushura me pamje që përshkruajnë veprimet hakmarrëse të Izraelit.

Është e qartë se Kina, ndonëse nuk dëshiron të përfshihet thellë në krizën e Gazës, është gjithashtu e kujdesshme në lidhje me portretizimin e marrëdhënieve Izrael-Kinë, duke pasur parasysh marrëdhëniet e forta Izrael-SHBA: Ministria e saj e Jashtme ka bërë thirrje të shumta që komuniteti ndërkombëtar të përforcojë ndjenjën e urgjencës, të investojë më shumë në çështjen palestineze, të përshpejtojë negociatat e paqes ndërmjet të dyja palëve. Pekini gjithashtu premton mbështetjen e tij të palëkundur për të bashkëpunuar me komunitetin global për arritjen e këtij qëllimi.

Në të njëjtën kohë, vlen të theksohet se, pas ndihmës së Kinës për rivendosjen e lidhjeve diplomatike midis Arabisë Saudite dhe Iranit në mars 2023, Palestina mund të bëhet fokusi tjetër i Kinës për të forcuar ndikimin e saj në Lindjen e Mesme. Presidenti kinez Xi Jinping është shprehur vazhdimisht se Kina mbështet me vendosmëri popullin palestinez në ‘kauzën e drejtë për të rifituar të drejtat e tyre të ligjshme kombëtare’.

FN: Po njohuritë për konfliktin? Nëse flisni vetëm kinezisht, ku mund të merrni informacione dhe këndvështrime më të ndryshme?

VW: Kjo është një pyetje e mirë. Çuditërisht, këtë herë ka informacion të bollshëm në lidhje me krizën e Gazës. Theksi duket të jetë në nënvizimin e protestave në Evropë dhe SHBA. Platformat dixhitale dhe faqet në internet, si Douyin dhe Kuaishou, shfaqin pamje, disa janë përkthime të raporteve ndërkombëtare të lajmeve në kinezisht, shumë prej tyre vijnë me perspektiva të ndryshme nacionaliste dhe mund të përmbajnë përmbajtje sensacionale. Skenat që tregojnë protesta dhe trazira në vendet evropiane, si Gjermania dhe Franca, përdoren shpesh për të nënvizuar rëndësinë e stabilitetit social, lajtmotivi i Xi Jinping për të justifikuar politikat e tij në Kinë. Disa pamje fokusohen gjithashtu te pengjet e marra nga Hamasi, por përmenden pak viktimat kineze të konfliktit.

Në platforma si Weibo dhe WeChat, cilësia dhe saktësia e informacionit mund të ndryshojnë, pasi dezinformimi dhe keqinformimi mbeten një sfidë e vërtetë dhe jo shumë individë kanë burimet ose prirjen për të kontrolluar faktet, veçanërisht kur kërkon anashkalimin e Firewall-it të Madh [censurimi në internet i Kinës, sistem që filtron çdo gjë që konsiderohet ‘e papërshtatshme’ nga interneti global], nuk kanë ekspertizë gjuhësore apo një shkallë të lartë të arsimimit mediatik. Për shkak të kufizimeve financiare ndër vite, shumë institucione mediatike kanë ulur gjithashtu buxhetet e tyre për raportimet jashtë shtetit. Si rezultat, numri i artikujve gjithëpërfshirës dhe me cilësi të lartë gazetareske nga mediat e njohura është zvogëluar, duke çuar në një rritje të mediave sociale si burime kryesore të informacionit.

Një faktor tjetër që ndikon në perceptim është njëanshmëria e gjatë kundër myslimanëve dhe përshtypja mbizotëruese se Rripi i Gazës dhe Lindja e Mesme më e gjerë janë në thelb kaotike dhe gjithashtu shpesh portretizohen si të manipuluara nga kombet perëndimore.

Megjithatë, ka ende shumë që kërkojnë një kuptim më të thellë të çështjeve. Librat mbi historitë myslimane dhe hebraike, ndërlikimet e konfliktit të Gazës, zakonet fetare dhe shoqërore dhe dokumentarët mbi tema të ngjashme po tërheqin vëmendjen gjithnjë e më shumë. Ekipi im kohët e fundit publikoi një listë të gjerë librash, filmash dhe llogarish përkatëse në X (ish Twitter) për të ofruar njohuri mbi situatën. Kjo përpjekje u prit mirë, pasi shumë shprehën një nevojë të vërtetë për materiale leximi gjithëpërfshirëse dhe diskutime të hapura mbi këtë temë.

Da Sheng gjithashtu intervistoi në anglisht Haggai Mattar, bashkëthemelues i revistës izraelite +972, një javë pas fillimit të luftës:

FN: Si një person jo ekspert i Lindjes së Mesme, por kureshtare dhe mendjehapur, çfarë keni mësuar për këtë konflikt në ditët e fundit? Dhe si një gazetare që punon kryesisht për audiencën globale kineze, çfarë planifikoni të bëni më pas për të rritur ndërgjegjësimin dhe njohuritë për këtë çështje?

VW:  Shqetësimi im fillestar për të mos qenë eksperte e Lindjes së Mesme u kap nga kurioziteti im i pangopur dhe urgjenca për të kuptuar ndërlikimet e krizës në vazhdim. Për ta bërë këtë, u zhyta në debate të gjera, lexova një sërë raportesh dhe u përpoqa të dalloja modele në biseda dhe debate. Unë arrita të kuptoja se kriza e Gazës ka kompleksitete të rrënjosura thellë dhe ndërkohë që ka çështje nga të dyja anët, një kuptim gjithëpërfshirës i historisë së ndërthurur, narrativave fetare, identiteteve etnike, politikës, gjeopolitikës dhe të drejtave të njeriut është imperativ. Konflikti i Lindjes së Mesme, padyshim, është një nga më të ndërlikuarit që kam hasur dhe megjithëse nuk mund të gjeja një zgjidhje të përsosur, është thelbësore t'i jepet përparësi jetëve njerëzore, duke lënë mënjanë armiqësinë. Unë besoj në rëndësinë e përfshirjes me zëra të ndryshëm, pa nxituar në gjykime.

Për këtë qëllim, intervistova Ma Ju (马聚) një Hui [kinezë etnikë, ndonjëherë martoheshin me tregtarë të Lindjes së Mesme, që u konvertuan në myslimanë duke filluar nga shekulli i 7-të], dijetar mysliman në SHBA për të përcjellë këndvështrimet dhe analizat e tij. Pikëpamjet e tij sollën përgjigje të polarizuara: disa shikues mbështesin me vendosmëri masat e Izraelit kundër Hamasit, duke miratuar veprimet e tij ushtarake, ndërsa të tjerë duke shprehur ndjeshmëri të thellë për popullin palestinez, denoncojnë rolin e Izraelit në krizën humanitare.

Ky debat tregon nevojën për një platformë të krijuar për kinezishtfolësit që mund të lehtësojë aktivitetet e komunitetit, të tilla si leximi, diskutimi, krijimi i përmbajtjes dhe ngjarjet dhe të përforcojë zërat e informuar. Kjo është arsyeja pse unë e quajta platformën tonë Da Sheng [大聲] që përkthehet si ‘Zëri i Fuqishëm’, një emër që rezonon me shumë njerëz. Misioni ynë është i qartë: ne kemi nevojë të nxisim dialog të papenguar publik, duke mbështetur parimet e cilësisë dhe racionalitetit, veçanërisht kur zbërthejmë konflikte të tilla të ndërlikuara dhe të ngarkuara emocionalisht si ai midis Palestinës dhe Izraelit.

Këtu është videoja e intervistës me studiuesin Ma Ju në gjuhën kineze me titra në anglisht, që ofron një pikëpamje dhe shpjegim të reagimeve në botën kinezishtfolëse, brenda dhe jashtë Kinës: