Callum Voge. Përdoret me leje.

Global Voices intervistoi Callum Voge, Drejtor i Çështjeve Qeveritare dhe Avokaturës në Internet Society, për të diskutuar mbi sfidat e legjislacionit të teknologjisë. Intervista është redaktuar për qartësi dhe shkurtësi.

Global Voices (GV): Cilat janë shenjat dalluese të legjislacionit të mirë, kur bëhet fjalë për internetin? 

Callum Voge (CV): Legjislacioni i mirë për internetin është kur si politikëbërësit ashtu edhe publiku janë të informuar. Kjo është më e thjeshta. Është vërtet e rëndësishme që politika dixhitale të zhvillohet në konsultim me ekspertët.

Politikëbërësit duhet të bëjnë disa pyetje. Së pari, a është në të vërtetë propozimi teknologjikisht i realizueshëm? Pastaj së dyti, a ka ndonjë pasojë të këtij legjislacioni që mund të mos jetë e dukshme – pasoja negative të papritura? Dhe nëse ato ekzistojnë, si mund të korrigjohen? Si mund të adresohen ato?

Në Internet Society (Shoqërinë e Internetit), ne zhvilluam diçka të quajtur Paketa e Mjeteve të Vlerësimit të Ndikimit të Internetit për të ndihmuar këtë proces, duke identifikuar se çfarë duhet që të ekzistojë interneti dhe çfarë duhet që të lulëzojë. Ashtu siç është standard në shumë vende të bëhet një vlerësim i ndikimit mjedisor kur nis një projekt i madh, kjo duhet bërë edhe për politikat e internetit ose dixhitale. Ne jemi shumë të lumtur që është përdorur, për shembull, nga BE së fundmi.

Ka katër parime kryesore që ne, me komunitetin tonë, i kemi identifikuar si kyç për internetin: ai duhet të jetë i hapur, global, i sigurt dhe i besueshëm. Disa veçori të tjera që përshkruajnë atë që interneti ka nevojë për të lulëzuar dhe për të arritur potencialin e tij janë: i aksesueshëm, i pakufizuar, bashkëpunues, i decentralizuar, i përbashkët, neutral ndaj teknologjisë, konfidencial. Këto janë parimet kryesore.

Jemi të lumtur që shohim qeveritë, aktivistët dhe shoqërinë civile që përdorin këtë paketë mjetesh. Dhe pastaj, përmes procesit të politikëbërjes, ne shpresojmë për ndryshime pozitive. Qëllimi, natyrisht, është që të afrohet interneti drejt një burimi për këdo nga ku përfitojnë të gjithë.

GV: Hartimi i legjislacionit për internetin është i ndërlikuar duke balancuar gjëra shumë të rëndësishme, por të ndryshme – pothuajse kontradiktore, si lejimi i shprehjes së lirë, por kufizimi i dezinformimit dhe gjuhës së urrejtjes. Çfarë mendimi keni për këtë?

CV: Është një gjë vërtet e ndërlikuar, apo jo? Për shkak se çështjet që po shohim siç përmendët ju, dezinformatat ose përmbajtjet e dëmshme në internet, gjëra të tmerrshme si abuzimi seksual i fëmijëve, ato janë aty dhe duhet të trajtohen në një mënyrë. Dhe sigurisht, ne i mbështesim qeveritë që përpiqen të gjejnë mënyra për ta bërë internetin më të sigurt.

Por, në të njëjtën kohë, disa nga qasjet, nga këndvështrimi ynë, janë joproporcionale dhe joefektive. Dy për të cilat ne kemi punuar shumë janë Projektligji i Sigurisë në internet i Mbretërisë së Bashkuar dhe propozimi i BE-së kundër abuzimit seksual të fëmijëve në internet.

Të dyja këto kanë synime shumë pozitive dhe janë në vende të ndryshme në procesin legjislativ. Projektligji për sigurinë në internet në Mbretërinë e Bashkuar u miratua në shtator dhe ka kërkuar miratimin mbretëror për t'u bërë ligj. Procesi i BE-së është në një fazë më të hershme; këshilli e parlamenti dhe komisioni do të negociojnë dhe do të përpiqen të gjejnë një bazë të përbashkët.

Por, me të dyja këto propozime, shohim detyrime të reja për platformat në formën e urdhrave të zbulimit. Kjo do të thotë që platformat do të jenë nën presion për të dobësuar enkriptimin ose për të krijuar dyer të pasme enkriptimi ose diçka që quhet skanim nga ana e klientit për të patur akses në mesazhet private. Pikëpamja e tyre është se mesazhet private duhet të monitorohen dhe ata duhet të moderojnë këtë lloj përmbajtjeje.

Kjo është një pyetje shumë e frikshme dhe që nuk kufizohet vetëm në vendet me qeveri jodemokratike.

Ideja me “backdoors encryption” është që një çelës të krijohet për qeverinë në mënyrë që të mund të deshifrojë mesazhet dhe të dhënat, si një bllokues TSA që mund të hapet nga TSA, por mbetet i mbyllur ndryshe – sikur qeveria asnjëherë nuk ka futur fundën në punët e njerëzve. Edhe nëse vërtet besoni se qeveria juaj nuk do të abuzonte me ato fuqi, ka edhe çështje të tjera, sepse ajo që ne gjithmonë përpiqemi të ngremë është se kur krijoni një derë të pasme enkriptimi, kjo është një dobësi sistematike në kriptim. Pra do të thotë që jo vetëm qeveria, por edhe kriminelët mund ta shfrytëzojnë këtë dobësi. Dhe qeveria duhet gjithashtu të shqetësohet për të ashtuquajturit aktorë të shtetit armiqësor – qeveritë e tjera gjithashtu i shfrytëzojnë ato dobësi. Ajo që ne gjithmonë përpiqemi të theksojmë është se nuk ka një gjë të tillë si një derë e pasme që funksionon vetëm për djemtë e mirë dhe jo për djemtë e këqij. Një derë e pasme është një derë e pasme.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar pretendon se ka një mënyrë për ta bërë këtë në mënyrë të sigurtë pa shkelur enkriptimin nga skaji në skaj. Ekspertët nuk janë dakord. Nuk ka asnjë teknologji të njohur për ta bërë këtë. Nëse e thyeni enkriptimin, e thyeni atë. Është kaq e thjeshtë.

GV: A ka ndonjë alternativë ndaj dyerve të pasme të enkriptimit?

CV: Një alternativë ndaj derës së pasme të enkriptimit është skanimi i faqes së klientit. Në thelb, është një sistem ku diçka është e ngulitur në pajisjen e një përdoruesi dhe skanon përmbajtjen e tekstit, imazheve, skedarëve, etj., dhe e krahason atë me një bazë të dhënash me përmbajtje të pakëndshme përpara se mesazhet të dërgohen. Forcat e rendit njoftohen kur ka një rast.

Politikëbërësit po e vënë në dukje këtë sepse thonë se nuk prish enkriptimin. Dhe ata ndoshta kanë të drejtë në teknikën që skanimi ndodh në telefonat tanë përpara se të fillojë enkriptimi, por ai e mposht të gjithë qëllimin e kriptimit. Metafora që na pëlqen të japim është se thyerja e kriptimit është si të hapësh me avull një letër, një letër fizike kur kalon nëpër zyrën postare, skanimi nga ana e klientit është si dikush që lexon letrën tuaj ndërsa ju e shkruani.

Pra, në fund, rezultati është i njëjtë. Privatësia juaj ka marrë fund.

Për më tepër, kjo nuk është një mënyrë efektive për të skanuar. Kriminelët e vërtetë do ta anashkalojnë atë lehtësisht. Janë njerëz normalë, që të gjithë do të skanohen. Dhe pastaj pjesa e dytë është se më shumë të dhëna nuk do të thotë më shumë arrestime apo më shumë dënime, sepse më shumë të dhëna gjithashtu kanë nevojë për më shumë burime që ato të përpunohen.

Këto kërcënime ndaj kriptimit dhe mesazheve private, po udhëhiqen nga demokraci të vendosura, duke përfshirë Mbretërinë e Bashkuar dhe BE-në. Kjo është me të vërtetë e rrezikshme sepse normalizon dhe legjitimon këtë qasje dhe qeveritë e tjera në mbarë botën do të miratojnë ligje të ngjashme dhe qeveritë më represive mund t'i përdorin ato fuqi për të goditur disidentët, gazetarët dhe aktivistët.

GV: Ç'mendoni për rregullativat për inteligjencën artificiale (AI)? Si duhet ta rregullojmë atë apo thjesht kthehemi në dy gjërat kryesore që thatë në fillim: të bisedoni me ekspertë dhe t'i pyesni ata se çfarë do të funksionojë dhe cilat janë implikimet?

CV: Është vërtet interesante sepse, siç e dimë, inteligjenca artificiale paraqet mundësi, por edhe shumë sfida dhe shumë rreziqe. Dhe sigurisht, për ne, interesi është se nëse AI nuk është i besueshëm, kjo do ta bëjë edhe internetin të pabesuar. Ne e shohim atë shumë të ndërlidhur. Duke qenë se kjo është një fushë kaq e shpejtë, për fat të keq, Shoqëria e Internetit nuk ka kapacitet për të vepruar në këtë fushë politikash, por ne e njohim atë si një fushë të rëndësishme sepse, nëse etika dhe vlerat nuk merren parasysh kur zhvillohet AI, do të ulet besimi në internet.

Mendoj se nevojiten pikëpamje të ndryshme, sepse një nga çështjet kryesore me të cilat identifikohen shumë njerëz, është potenciali për paragjykim dhe gjithashtu përsëritja e paragjykimeve që ekzistojnë në shoqëri. Për të kuptuar me të vërtetë këto paragjykime, duhet të flasim, natyrisht, me ekspertët, natyrisht, me politikëbërësit dhe grupet e interesit, por veçanërisht me grupet që janë të pafavorizuara brenda shoqërive tona dhe komuniteteve tona për të kuptuar nëse teknologjia do t'i përsëriste ato. Gjithçka ka të bëjë me etikën dhe parandalimin e përsëritjes së këtyre llojeve të keqtrajtimit në hapësirën dixhitale.

GV: A keni vënë re ndonjë tendencë në legjislacion, si ka ecur gjatë tre viteve të fundit?

CV: Po, patjetër. Ekziston rreziku i fragmentimit të internetit, pasi vende të ndryshme miratojnë ligje të ndryshme që rregullojnë internetin dhe do të jetë gjithnjë e më e vështirë të ofrohen të njëjtat shërbime në të gjithë sferën. Një trend që po shohim është sovraniteti dixhital, i cili është një fjalë kryesore që shumë qeveri e kanë përdorur – ka variacione të ndryshme: sovraniteti dixhital, sovraniteti i internetit, sovraniteti në hapësirën dixhitale, të gjitha janë sinonime të përdorura nga qeveri të ndryshme.

Do të thotë gjëra të ndryshme për qeveri të ndryshme. Për disa vende, kjo thjesht nënkupton diversifikimin e zinxhirit të furnizimit; ata nuk duan të mbështeten në teknologjinë e importuar. Për vendet e tjera, ka të bëjë më shumë me konkurrencën – në rastin evropian, ata duan të sigurohen që ofruesit e shërbimeve lokale ekzistojnë dhe se ka alternativa legjitime për ofruesit e mëdhenj të huaj.

Por më pas përkufizimi përfundimtar, i cili, natyrisht, është më i zakonshëm me qeveritë më autoritare, është sovraniteti shtetëror në sferën dixhitale – aftësia për të kontrolluar rrjedhën e informacionit në internet. Cilatdo qofshin arsyet për këtë, në fund të fundit është shteti që vendos se çfarë është legjitime dhe çfarë jo, ndonjëherë përmes optikës së asaj që është një kërcënim për legjitimitetin e tyre si qeveri.

Pra, kur flasim për politikat tona të sovranitetit dixhital si natyrshëm të mira apo të këqija, është e pamundur të thuhet sepse ka një gamë kaq të gjerë politikash që dalin prej saj. Ajo që mund të themi, megjithatë, është se ky trend është shqetësues. Ai merr internetin ekzistues global që ne njohim dhe mbështetemi dhe zbaton kufijtë gjeografikë për të. Ndërsa kjo pikëpamje normalizohet nga politikëbërësit, mund të presim të shohim politika të reja që do ta kthenin internetin tonë global në një seri intranetesh të fragmentuara që nuk lidhen plotësisht me njëri-tjetrin.