Ilustrim nga Global Voices

Guerrero është një shtet në bregun e Paqësorit të Meksikës, i njohur për qytetin turistik Acapulco. Megjithatë, Acapulco renditet qyteti i dytë më i dhunshëm në botë dhe Guerrero, shteti i dytë më i varfër në Meksikë. Në mënyrë paradoksale, Guerrero prodhon më së shumti ar në Meksikë, duke e bërë atë një “thesar të helmuar” ndërsa po shpaloset mosmarrëveshja në rritje midis karteleve për kontrollin e industrisë minerare.

Aktualisht në Guerrero operojnë 16 grupe të krimit të organizuar, më i njohuri është organizata e njohur si “Los Tlacos”, e cila ka bërë bujë për kërcënimet ndaj politikanëve. Këto grupe kriminale njihen për rrëmbimet, vrasjet dhe kontrollin e çmimeve, që kanë sjellë zhvendosjen e njerëzve. Ata gjithashtu merren me metamfetaminën e kristalizuar, një drogë toksike e sintetizuar artificialisht që krijon jashtëzakonisht varësi. Aktualisht paraqet një problem të shëndetit publik në Meksikë.

Guerrero është një nga shtetet në të cilat presidentët komunalë, apo politikanët në detyrë, janë akuzuar më shpesh për lidhje me krimin e organizuar. Ministria e Mbrojtjes Kombëtare raporton se shumica e qeverive lokale, në koalicion me forcat e qeverisë shtetërore dhe federale, morën pjesë në masakrën dhe zhdukjen e 43 studentëve në Ayotzinapa.

Aktualisht, guvernatorja e shtetit Evelyn Salgado Pineda dyshohet se ka pasur lidhje komprometuese me kartelin Beltran Leyva. Ajo është e bija e Félix Salgado Macedonio, i cili gjithashtu u akuzua në vitin 2021 se kishte lidhje me këtë kartel dhe me trafikantin amerikan të drogës Edgar Valdez Villarreal, alias “La Barbie”, përveç se akuzohej për dhunë seksuale.

Në këtë kontekst, organizatat e shoqërisë civile, komunitetet apo grupet informale janë shfaqur për t'u përballur nga afër me problemet me të cilat jetojnë çdo ditë. Një shembull i tillë është organizata e quajtur “Pueblos Unidos” (Populli i Bashkuar), përfaqësuesit e së cilës i intervistoi Global Voices. Ajo ka punuar për tetë vjet, kryesisht në zonën veriore dhe Tierra Caliente të Guerrero. Ata kanë punuar më parë në grupe të armatosura vetëmbrojtëse, të cilat janë grupe vigjilente të komunitetit në Meksikë, të cilët, përballë mosveprimit të autoriteteve publike, armatosen për t'u mbrojtur nga sulmet e kartelit.

Megjithatë, duke u mbështetur në qeverinë federale sipas një marrëveshjeje, ata kanë dorëzuar armët me kushtin për të arritur rezultate. Ata tani i përkushtohen denoncimit të dhunës dhe korrupsionit që rrënon rajonin në Facebook, ku kanë 16,000 ndjekës në faqen e tyre.

Në situatën e rrezikshme në Guerrero, kërcënimeve kriminale ndaj Pueblos Unidos dhe përshkallëzimit të vazhdueshëm të dhunës ndaj aktivistëve, i intervistuari do të mbetet anonim nën emrin “Pueblos Unidos” si dhe intervistuesi, i cili flet në emër të Global Voices. Intervista është redaktuar për qartësi dhe është pjesa e dytë e serisë së intervistave #VocesDelCambio (#VoicesOfChange), e fokusuar në nxjerrjen në pah të përvojave dhe ekspertizës së aktivistëve të të drejtave të njeriut në Amerikën Latine.

Global Voices (GV): Kush janë pjesëtarët e grupit tuaj?

Pueblos Unidos (PU): Kjo organizatë përbëhet nga shumë njerëz (burra dhe gra pa dallim moshe), kemi edhe kryetarë komunash. Ne jemi Popujt e Bashkuar të Zonës Veriore dhe pak nga pak po bashkohen nga shteti Guerrero, sepse jemi lodhur duke parë që qeveria jonë nuk bën asgjë. U ndërgjegjësuam se me cilin grup kriminal janë më të afërt, [grupi kriminal “Los Tlacos”.]

Kështu është në të gjithë shtetin. Në pjesën më të madhe të shtetit, kishte grupe vetëmbrojtëse vite më parë dhe me negociatat dhe marrëveshjen që bënë me [guvernatorin e akuzuar për lidhje me trafikun e drogës] Felix Salgado Macedonio, ata filluan të shkatërrojnë grupet e vetëmbrojtjes duke pretenduar se ishin përgjegjës për krimet. Tlacos arritën në komunitetet dhe në sytë e qeverisë federale, grupet e vetëmbrojtjes ishin kriminelë.

GV: A ka ndonjë koalicion me organizata të tjera apo punoni në mënyrë të pavarur?

PU: Jo në të vërtetë, Los Tlacos theu kodet mes mafiozëve duke sjellë gra dhe fëmijë, prandaj ne nuk lejojmë ndërhyrjen [pasi grupi kriminal donte të depërtonte në to].

GV: Çfarë ju shtyu të merrnit armët?

PU: Përpara abuzimeve [të kryera nga krimi i organizuar dhe qeveria], ne jemi motivuar nga rrëmbimet që ndodhën më parë në Rajonin Verior të Shtetit Guerrero. Pak nga pak kjo na bëri të rrëmbejmë armët. Sot ne i kemi dorëzuar armët dhe ia kemi dorëzuar sigurinë shtetit dhe qeverisë federale, por duke i përsëritur atyre se, nëse ndodh ndonjë situatë brenda komunave të Zonës Veriore, jemi gati të ngrihemi.

GV: Cila është marrëdhënia juaj me qeverinë e shtetit të Guerreros?

PU: Organizata ka mbajtur një qëndrim kundër Evelyn Salgado Pineda, guvernatorja e shtetit të Guerrero. Ajo nuk është në të vërtetë guvernatorja, këtu truri i gjithçkaje është babai i saj Felix Salgado Macedonio, i cili përfitoi nga Transformimi i Katërt [ndryshimi i propozuar politik i presidentit meksikan Lopez Obrador dhe partisë së tij MORENA] për të vënë të afërmit e tij. Ata kanë të afërm të përfshirë në krimin e organizuar.

GV: Çfarë bëni çdo ditë për t'i luftuar ato?

PU: Ne zgjedhim mediat sociale që të tregojmë nevojat tona dhe të shpresojmë se dikush do të na dëgjojë dhe do t'i shkojnë fjalë presidentit të republikës.

Gjëja më e dhimbshme këtu është se ne kemi paisanos [njerëz nga i njëjti shtet apo qytet] me para, [ata nga Guerrero që janë biznesmenë ose pronarë konglomeratesh, që kanë grumbulluar shumë kapital]. Por asnjëherë nuk jemi marrë parasysh, kur kishim vërtet nevojë. Në vend që të na ndihmojnë, na kanë kthyer shpinën dhe kanë para për ta përhapur atë në media në nivel kombëtar, sepse kanë miq në disa media të rëndësishme. Global Voices është media e parë që na kontaktoi.

GV: Çfarë ju nxit më shumë për të vazhduar luftën pavarësisht kërcënimeve nga krimi i organizuar?

PU: Të rinjtë tanë, janë ata që na motivojnë realisht dhe që na shtyjnë të vazhdojmë të luftojmë, sepse nuk duam që ata të provojnë drogën, ne kemi një betejë të vërtetë kundër metamfetaminës së kristalizuar.

GV: Keni dashur ndonjëherë të hiqni dorë?

PU: Jo, aspak, për familjet tona ne jemi të gatshëm të japim jetën, edhe nëse është në duart e qeverisë, apo kujtdo qoftë, por integriteti fizik i fëmijëve tanë dhe i familjeve tona është parësor. Nëse e vetmja rrugëdalje është të paguajmë çmimin me jetën tonë, ne do të shkojmë me kënaqësi, por duam një shtet pa Tlacos, pa fentanil dhe pa metamfetaminë të kristalizuar.