Foto nga faqja e internetit e konsultimit publik të Ishujve Artificiale Kau Yi Chau

Qeveria e Hong Kongut do të nisë një projekt në shkallë të gjerë të bonifikimit të tokës, përkatësisht Ishujt Artificiale Kau Yi Chau, për të shtuar sipërfaqen e tokës dhe për të adresuar krizën e strehimit të papërballueshëm.

Në propozimin ambicioz, Hong Kongu planifikon të ndërtojë disa ishuj artificialë pranë ishujve natyrorë midis Lantau dhe Hong Kong për të hapur rrugën për më shumë projekte zhvillimore në Lantau. Shumë grupe mjedisore shprehën kundërshtimin e tyre ndaj mega-projektit kur Carrie Lam, ish-shefja ekzekutive e qytetit, paraqiti buxhetin e projektit për kërkimin në Këshillin Legjislativ në 2019.

Dëme mjedisore të pakthyeshme

Një shqetësim i madh është dëmtimi i pakthyeshëm i bonifikimit të tokës për jetën detare dhe shtratin bregdetar të Hong Kongut. Për më tepër, së bashku me projektin e zhvillimit të Metropolit Verior, qeverisë do t'i duhet të shpenzojë të paktën 1,500 miliardë HKD (192 miliardë dollarë) për projektin e madh zhvillimor në dekadën e ardhshme dhe kritikët paralajmërojnë se plani mund të thajë rezervat e parave të qytetit.

Projekti i Ishujve Artificialë u prezantua për herë të parë nga ish-shefi ekzekutiv Leung Chun-Ying në 2014, i riemërtuar nga pasardhësja e tij Carrie Lam si “Lantau Tomorrow Vision” në 2018. Projekti synon të krijojë tokë për banim dhe ta kthejë Lantau në një nyje transporti duke lidhur qendrat tregtare të Hong Kongut me Zonën e Gjirit të Madh Guangdong-Makao-Hong Kong, qendra strategjike ekonomike dhe teknologjike e Kinës.

Por aktivistët mjedisorë nuk binden. Në një ankesë në Këshillin Legjislativ në vitin 2020, Green Earth, një grup lokal mjedisor, vuri në dukje se rikuperimi i tokës në shkallë të gjerë do të shkatërronte habitatin natyror dhe jetën detare, duke përfshirë delfinin e bardhë kinez, një kafshë e mbrojtur që jeton në brigjet e Hong Kongut dhe në lumin Pearl. Për më tepër, ndërtimi do të kërkojë një furnizim të madh të rërës detare, e cila mund të arrihet vetëm përmes minierave të rërës, duke shkatërruar shtretërit e lumenjve dhe detit në zonat minerare.

Debat për projeksionin e popullsisë

Foto nga faqja e internetit e konsultimit publik të Ishujve Artificiale Kau Yi Chau

Pavarësisht kritikave, administrata aktuale e John Lee këmbënguli për të vazhduar me projektin, duke theksuar se qytetit do t'i duheshin 1 milion njësi apartamentesh shtesë për të përmbushur nevojat e 8.1 milion banorëve deri në vitin 2041. Kritikët, nga ana tjetër, argumentojnë se një tjetër projekt zhvillimi, Metropoli Verior është vendosur të sjellë 900,000 njësi banimi për të përmbushur nevojat për strehim në dekadën e ardhshme. Projekti i Ishujve Artificiale Kau Yi Chau u njoftua më 2 mars 2023.

Sipas planit, tre ishujt artificialë do të mbulojnë rreth 1,000 hektarë tokë që mund të sigurojë rreth 200,000 njësi banimi për 550,000 njerëz. Përveç kësaj, ajo ka infrastrukturën e një distrikti qendror të biznesit (CBD) me 270,000 vende pune. Projekti do të debutojë afër fundit të vitit 2025.

Megjithatë, Hong Kongu ka pësuar ndryshime rrënjësore në vitet e fundit. Një numër i madh familjesh dhe profesionistësh të klasës së mesme kanë emigruar jashtë që nga miratimi i Ligjit të Sigurisë Kombëtare në 2020, pasi parashikuan reduktimin e lirisë në qytet.

Ndërsa ekonomia filloi të rimëkëmbej pasi qyteti hoqi masat e kontrollit të COVID-19 në fillim të këtij viti, rritja e tij ekonomike deri më tani është nxitur nga konsumi lokal. Konkurrueshmëria e qytetit ka rënë në vendin e shtatë në “World Competitiveness Yearbook 2023″, duke rënë me dy vende nga viti i mëparshëm dhe aktualisht një vend pas Tajvanit.

Mes pasigurisë ekonomike, blogeri i financave @winbigwok vuri në dyshim domosdoshmërinë e ndërtimit të CBD-së së tretë brenda qytetit pasi shumë premtime të CBD-së së dytë të sapo zhvilluar në Kowloon lindore janë të pambajtura dhe rritja e saj në të ardhmen duket e pamundur.

Shumë kanë vënë në pikëpyetje edhe projeksionin e qeverisë për popullsinë. Siç theksohet nga Liber-research, një institut kërkimor bazë, popullsia e qytetit ra nga 7.41 milion në 2021 në 7.29 milion në 2022 dhe tendenca e emigrimit do të vazhdojë për të paktën dy deri në tre vitet e ardhshme. Megjithatë, qeveria ende projekton që popullsia e qytetit do të arrijë në 7.7 milionë deri në vitin 2023. Dallimi midis realitetit dhe projeksionit është rreth 400,000 njerëz – pothuajse kapaciteti rezidencial i projektit të ishujve artificialë.

Shqetësimi për paratë

Megjithatë, shqetësimi më i madh janë paratë. Meqenëse vetëm çmimi i rikuperimit të tokës tashmë është llogaritur në 580 miliardë HKD (74 miliardë dollarë), Jason Poon, një inxhinier veteran, vlerësoi se projekti do të kushtonte 900 miliardë HKD (115 miliardë dollarë) së bashku me ndërtimin e infrastrukturës tjetër. Edhe nëse qeveria do të arrinte t'ua shiste tokat e rikuperuara zhvilluesve privatë, ajo do të gjeneronte vetëm rreth 400 miliardë HKD (51 miliardë dollarë) të ardhura. Deficiti do të jetë rreth 500 miliardë HKD, vlerësoi Poon.

Ekonomisti Andy Kwan Cheuk-chiu vuri në dukje gjithashtu se Hong Kongu po përballet me kriza të shumta ekonomike për shkak të një popullsie në plakje dhe një eksodi të punëtorëve të elitës. Rezervat fiskale të qytetit mund të shterojnë brenda një dekade ose më shumë nëse qeveria vazhdon me megaprojektin.

Në përgjigje, shefi i financave të qytetit sugjeroi partneritete publike-private dhe emetimin e obligacioneve për të financuar rikuperimin e tokës.

Ndërsa qeveria duket se synon të vazhdojë me projektin, pyetja tjetër është — çfarë ndodh nëse projekti mega zhvillimor dështon?

Rreziqet sociale, politike dhe ekonomike

Në një raport të përbashkët kërkimor të publikuar në shkurt 2023, Libre-research dhe Greenpeace ekzaminuan 52 projekte të ndërtimit të ishujve artificialë në mbarë botën. Ata zbuluan se 46 për qind e projekteve ishin të paplota, të vonuara, (pjesërisht) të braktisura ose të mbetura bosh. Ndër 13 mega-projektet e bonifikimit të tokës që përfshinin 1000 hektarë tokë, shkalla e paplotësuar ishte deri në 77 për qind dhe vetëm një është përfunduar plotësisht.

Duke cituar përvojën e vendeve të tjera, raporti gjithashtu vuri në dukje se ndërtimi do të gjeneronte pasiguri dhe stres dhe për rrjedhojë me shumë gjasa të shkaktonte kriza sociale dhe të qeverisjes. Më poshtë është një infografik në raportin kërkimor që përmbledh problemet e mundshme në projektet e ndërtimit të ishujve artificialë në mbarë botën:

Foto nga raporti i përbashkët i Greenpeace dhe Libre-research.

Ish-drejtori i Observatorit të Hong Kongut, Lam Chui Ying, i dha peshë debatit duke kritikuar qeverinë e Hong Kongut për shkeljen e parimit të “qytetërimit ekologjik” të mbështetur nga presidenti kinez Xi Jinping në paraqitjen e tij konsultative. Ai gjithashtu argumentoi se ndërtimi i ishujve artificialë në mes të krizës klimatike të përkeqësuar do të gjeneronte rreziqe të sigurisë mjedisore, duke përfshirë rritjen e nivelit të detit dhe përmbytjet gjatë tajfuneve.

Që nga fillimi i vitit 2018, Kina ka prezantuar rregulloren më të ashpër për rikuperimin e tokës përgjatë vijës bregdetare të vendit. Por Byroja e Zhvillimit deklaroi se praktika kontinentale nuk zbatohet për qytetin, sipas politikës së dy sistemeve.

Qeveria pretendoi se midis 7,800 paraqitjeve nga konsultimi fillestar publik, 60 për qind e mbështetën projektin. Por shumica e publikut nuk ishte në dijeni të konsultimit, sipas një sondazhi të kryer nga Instituti i Kërkimit të Opinionit Publik në Hong Kong. Ndërkohë, më shumë se 185,000 banorë të Hong Kongut i janë bashkuar peticionit të Greenpeace kundër planit të mega ishujve artificialë.