Oficerët e policisë pranë një ndërtese banimi në Lviv e cila u godit nga një raketë, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Para lindjes së diellit më 6 korrik 2023, Lviv u zgjua nga zhurma e goditjeve të forta. Mbrojtja ajrore e Ukrainës rrëzoi shtatë nga dhjetë raketat që Rusia kishte lëshuar në qytet; tre të tjerat zbarkuan në zona banimi, duke dëmtuar infrastrukturën, zyrat dhe komplekset e apartamenteve, duke vrarë dhjetë persona dhe plagosur 42 të tjerë.

Lviv, një qytet popullsia e të cilit ishte rreth 700,000 para 2022 dhe ndodhet afër Polonisë anëtare të NATO-s dhe BE-së, është një nga qendrat rajonale perëndimore në Ukrainë dhe më e gjalla prej tyre. Me një histori të trazuar që daton në shekullin e 13-të, Lviv ka një përzierje të bukur të arkitekturës së shekullit të 17-të me ate të shekullit 20-të. Qendra historike është pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s dhe rrugët e ngushta mesjetare të mbushura me kafene janë një nga komponentët më të rëndësishëm të reputacionit të qytetit. Historikisht, qyteti ka qenë një nga shtytësit kryesorë të rilindjes kulturore dhe politike të Ukrainës dhe për dekada ka qenë një nga destinacionet më popullore turistike të vendit. Që nga viti 2022, ai ka qenë gjithashtu një vend i shenjtë për ata që ikin nga pushtimi në shkallë të plotë nga Rusia.

Qyteti vazhdoi të lulëzonte gjatë fazave më të vështira të pushtimit, i mbushur me vullnetarë vendas dhe ndërkombëtarë, seli organizative të zhvendosura nga Kievi dhe gjetkë dhe mijëra të rinj, të arsimuar mirë dhe sipërmarrës nga e gjithë Ukraina që e trajtonin atë si shtëpinë e tyre të re. Një tabelë me drita që mban sloganin “Këtu është e sigurt” dhe një thirrje për të investuar në qytet përshëndet mysafirët që mbërrijnë në Lviv përgjatë rrugës kryesore nga stacioni hekurudhor në qendër të qytetit.

Pra, nuk ishte vetëm komuniteti lokal, por i gjithë vendi që u trondit nga ajo që ndodhi natën e 6 korrikut. Në rrjetet sociale, disa postuan vargje nga Victoria Amelina, një shkrimtare e shquar ukrainase, promovuese e letërsisë moderne vendore- gjithashtu një ish-banore e Lviv-it – që u vra kohët e fundit nga një sulm ajror në një restorant popullor në qytetin lindor të Kramatorsk:

Повітряна тривога по всій країні / Так наче щоразу ведуть на розстріл / Усіх / А цілять лише в одног / Переважно в того, хто скраю / Сьогодні не ти, відбій

Alarmi ajror në të gjithë vendin / Sikur çdo herë, ata detyrojnë një skuadër pushkatimi / Të gjithë / Por synoni vetëm një / Kryesisht atë që është në skaj / Sot, kjo nuk jeni ju, e qartë

Në mes të ditës më 6 korrik, një turmë e vogël e përbërë kryesisht nga adoleshentë qëndronte përpara ndërtesave të dëmtuara, duke parë ekipet e shpëtimit që përpiqeshin të gjenin njerëz nën rrënoja. Në një oborr të brendshëm, një turmë shumë më e madhe vullnetarësh të zënë dhe përfaqësues të OJQ-ve dhe organizatave bamirëse të huaja u bashkuan me banorë të habitur, shumë prej të cilëve ishin ulur në heshtje, duke vështruar tokën ose para tyre pa asnjë fokus apo ndjenjë çfarë po ndodhte përreth. Një grua në moshë të mesme drejtonte një grup adoleshentësh që po filmonin veten para shtëpive të dëmtuara. Ndërsa po filmoja rrugës, një grua pas shpinës time i tha me zë të lartë dikujt se ata që filmonin skenën duhet të qëlloheshin dhe se do ta bënte vetë këtë. Në një grup tjetër aty pranë, një burrë i komentoi shokut të tij se nëse të gjithë ata që erdhën për të parë do të dhuronin të paktën 100 hryvnia—monedha kombëtare ukrainase, ekuivalente me rreth 2,50 dollarë amerikanë—do të zgjidhej problemi i menjëhershëm i atyre që kishin humbur papritmas shtëpitë.

Oborri i ndërtesës së dëmtuar, Lviv, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Njerëzit u mblodhën në oborrin e ndërtesës së dëmtuar në Lviv, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Ajo që disave mund t'i dukej si një cinizëm irritues, indiferencë tronditëse ose mungesë solidariteti, ishte veçanërisht e dukshme në parkun e fundishekullit të 19-të përballë rrugës, ku njerëzit bënin vrap, ecnin dhe bënin piknik sikur asgjë të mos kishte ndodhur. Tre kilometra larg, në qendër të qytetit kishte turma shumë më të mëdha që dukej se shfaqeshin, në kundërshtim me çdo përpjekje për t'i detyruar ata të mbanin zi, edhe pse autoritetet e qytetit vërtet shpallën dy ditë zie. Dikush mund të thotë se lajmet për vdekje të reja ishin bërë rutinë për njerëzit pasi Ukraina hyri në muajin e 17-të të luftës në shkallë të gjerë.

Por nuk kishte shumë buzëqeshje në fytyrat e njerëzve dhe disa nga bisedat që dëgjova ishin në fakt për sulmin. Me sa duket, shumica ishte thjesht e vetëdijshme se ishte vetëm një ditë më shumë para skuadrës së pushkatimit kur ata nuk ishin në avantazh. Një ditë më e çmuar e kremtimit të jetës, e cila me siguri do të ishte e fundit për dikë diku në Ukrainë, pasi raketat dhe dronët rusë fluturonin çdo natë.

Qendra e qytetit Lviv, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Fëmijë që lahen në shatërvanë përpara Teatrit të Operas Lviv, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Burra që luajnë letra pranë Teatrit të Operas Lviv, 6 korrik 2023. Foto nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.

Brenda një dite, një fushatë private e mbledhjes së fondeve, arriti të grumbullojë shumën e kërkuar për të blerë një makinë të re për një aktivist lokal për të zëvendësuar atë të shkatërruar nga sulmi, në mënyrë që ai të mund të vazhdonte përpjekjet e tij për të ndihmuar ushtarët ukrainas në vijën e frontit. Donacionet – të cilat ndonjëherë arrijnë në disa ditë në miliona – janë bërë mënyra më popullore dhe efektive për të shprehur solidaritetin dhe kanalizuar urrejtjen. Otar Dovzhenko, një ekspert i medias në Lviv, i cili po mblidhte para për aktivistin, i tha Global Voices se ai jeton me familjen e tij afër zonës së dëmtuar dhe ishte mësuar ta vizitonte shpesh:

Siç rezulton, disa nga të njohurit e mi jetojnë në shtëpinë që u godit – asnjëri prej tyre nuk u vra, por të gjithë vuajtën deri në një masë. Në Lviv Tech City, qendra ku u thyen dritaret, ne mbajtëm konferencën Lviv Media Forum 2023 dhe gruaja ime punonte shpesh në kafenenë Credence në katin e parë, duke marrë me vete qenin tonë sepse është një vend shumë miqësor ndaj kafshëve. Shkonim edhe në restorantin Love&Lviv dhe atje festonim ditëlindjen e vajzës sonë më të vogël. Herën e fundit që isha ulur atje, pashë logon e Love&Lviv dhe mendova se dikush mund të bëjë një anagram: Lvov&Evil [“Lvov” është se si shkruhet në rusisht i emrit të qytetit]. Dhe pastaj erdhi e keqja dhe ngatërroi të gjitha shkronjat.

Restoranti Love&Lviv në shtëpinë e goditur nga raketa, Lviv, 6 korrik 2023. Pamje nga një video nga Yulia Abibok, përdorim i drejtë.