Presidenti i Turkmenistanit Serdar Berdymuhamedov duke mbajtur një fjalim për Vitin e Ri. Foto nga video në YouTube nga Portali Turkmenistan Novostnoy. Përdorim i drejtë.

Çdo vit, më 31 dhjetor, presidentët e Azisë Qendrore mbajnë një fjalim urimi për Vitin e Ri, pak para mesnatës. 2023 nuk bëri përjashtim, pasi liderët politikë të Kazakistanit, Kirgistanit, Taxhikistanit, Turkmenistanit dhe Uzbekistanit e mbajtën të gjallë këtë traditë, duke u shfaqur në TV për të uruar popullin për Vitin e Ri dhe për të nënvizuar arritjet e vitit e për të ndarë planet për të ardhshmin.

Kjo traditë politike daton që nga Bashkimi Sovjetik, ku anëtarë ishin dhe vendet e Azisë Qendrore deri në 1991. Fjalimi i parë i Vitit të Ri u shfaq në 1936 kur gazeta Pravda botoi: “Gëzuar Vitin e Ri, shokë, me fitore të reja nën flamurin e Leninit dhe Stalinit!”, sipër një fotografie të liderit sovjetik Joseph Stalin. Ndërsa teknologjia përparonte, liderët politikë filluan t'i jepnin fjalimet e tyre në TV.

Këto fjalime nuk kanë të bëjnë vetëm me festimet e Vitit të Ri. Mënyra se si ato shpërndahen nxjerr në pah stilin dhe personalitetin unik qeverisës të secilit president. Më e rëndësishmja, përmbajtja e tyre zbulon se cilat autoritetet i konsiderojnë etapat e rëndësishme të së kaluarës dhe në cilin drejtim po shkojnë vendet e tyre.

Kazakistan: Përveshja e mëngëve

Fjalimi për Vitin e Ri i presidentit të Kazakistanit Kassym-Jomart Tokayev ndryshoi pak nga tradita e vjetër. Së pari, ai u regjistrua në një dhomë me flamurin kombëtar dhe libra në sfond. Tradicionalisht, presidentët mbajnë fjalimet e Vitit të Ri duke qëndruar jashtë, përpara një peme Krishtlindjesh në pallatet presidenciale. Kjo lëvizje la të kuptohej se Tokaev ka shumë punë. Së dyti, fjalimi ishte kryesisht në gjuhën kazake, me disa pjesë në rusisht. Ky ishte një tjetër ndryshim i dukshëm nga vitet e mëparshme kur fjalimet regjistroheshin në dy gjuhë: kazake dhe rusisht.

Këtu është fjalimi i Tokayev për Vitin e Ri:

Tokayev theksoi arritjen më të madhe demografike të vendit në 2023 duke vënë në dukje se popullsia e Kazakistanit shkoi në 20 milionë në nëntor. Ai tha se ekonomia ka shënuar rritje prej 4.9 për qind. Në vend të metodës konvencionale për të treguar vetëm presidentin, fjalimi i Tokayev përfshinte pamje të spitaleve, ngjarjeve sportive, fabrikave dhe ndërtesave në kryeqytetin Astana. Tokayev deklaroi se qeveria dhe populli janë në procesin e ndërtimit të “Thjesht Kazakistani” dhe shtoi se shkollat ​​e reja janë ndërtuar duke përdorur fondet që janë vjedhur në të kaluarën dhe janë kthyer së fundmi. Ai premtoi se “shumë shpejt, një pjesë e parave të Fondit Kombëtar të Pasurisë Sovrane do të mbërrijë në llogaritë e fëmijëve” në mënyrë që “të rinjtë të shohin me besim drejt të ardhmes”.

Kirgistani: Duke bërë ski

Fjalimi më kreativ i Vitit të Ri i përkiste presidentit të Kirgistanit Sadyr Japarov, i cili zbriti me ski në shpatet e qendrës Orlovka, që ndodhet pranë kryeqytetit Bishkek. Kështu, Japarov vazhdoi me stilin e tij të mbajtjes së fjalimeve të Vitit të Ri nga rajone të ndryshme. Në 2022, ai regjistroi fjalimin e tij në rajonin Batken në jugperëndim. Kjo kishte një kuptim të fortë simbolik, pasi disa muaj më parë rajoni kishte qenë epiqendra e përleshjeve vdekjeprurëse ushtarake kundër Taxhikistanit fqinj. I veshur me kostumin e tij të bardhë të skijimit, helmetën dhe syzet, Japarov nxiti bashkatdhetarët e të bëjnë ski dhe të praktikojnë sporte të tjera.

Këtu është fjalimi i Japarov për Vitin e Ri:

E vetmja arritje e rëndësishme që Japarov renditi në fjalimin e tij ishte fakti që Prodhimi i Brendshëm Bruto arriti në 1 trilion KGS (11.2 miliardë dollarë) për herë të parë në historinë e vendit. Gjithashtu u përmendën shkolla, kopshte dhe rrugë të reja. Japarov premtoi të trajtojë çështjet lidhur me mungesën e ujit, varësinë nga energjia, pengesat e transportit dhe logjistikës dhe ndërmarrjet e vogla e të mesme. Në këtë drejtim, ai tha se Kirgistani së shpejti do të rifillojë ndërtimin e hidrocentralit Kambar Ata 1 dhe do të vazhdojë negociatat për projektin hekurudhor Kinë-Uzbekistan-Kirgistan.

Fjalimi i Japarov u dallua gjithashtu nga ai i kolegëve të tij, sepse nuk ishte gjithçka pozitive. Një pjesë e konsiderueshme e fjalës së tij iu kushtua kritikave të shoqërisë civile dhe blogerëve për “dezinformimin e publikut për iniciativa të ndryshme pa i kuptuar më parë ato” dhe politizimin e shoqërisë. Japarov u bëri thirrje njerëzve që më mirë të fokusohen te ekonomia “për 10 deri në 15 vitet e ardhshme” dhe të ndalojnë fiksimin pas politikës.

Taxhikistan: Mesazh vetëm me tekst

Këtë vit, kreu i shtetit i Taxhikistanit Emomali Rahmon, presidenti që ka qëndruar në pushtet më gjatë në rajon, nuk regjistroi një fjalim me video. Në vend të kësaj, ai lëshoi ​​një mesazh të shkruar të Vitit të Ri të botuar në agjencinë shtetërore të lajmeve Khovar. Mesazhi ishte i përgjithshëm dhe pa i kushtuar vëmendje detajeve, ishte e pamundur të dallohej se nga cili vit ishin ngjarjet që Rahmon po përshkruante në mesazhin e tij.

Arritja e vetme e mbështetur nga shifrat ishte përfundimi i 10.500 nga 38.500 objekte industriale dhe sociale në vend. Në lidhje me planet e ardhshme, Rahmon vuri në dukje se Taxhikistani do të festojë 35 vjetorin e pavarësisë, gjë që ishte e çuditshme pasi Taxhikistani do ta ketë këtë moment historik në vitin 2026.

Turkmenistani: Shfaqje e diktaturës

Fjalimi i presidentit të Turkmenistanit Serdar Berdymuhamedov për Vitin e Ri përmbledh në mënyrë të përkryer praktikat diktatoriale dhe të kultit të personalitetit që karakterizojnë vendin. Berdymuhamedov mbajti fjalimin e tij duke qëndruar në një sallë me dhjetëra pemë Krishtlindjesh të madhësive të ndryshme të vendosura në të gjithë hapësirën. Më i madhi qëndronte pas presidentit. Një turmë e madhe e përbërë nga fëmijë, të rritur dhe pleq të veshur me rroba formale dhe tradicionale qëndroi jashtë duke parë fjalimin në një ekran gjigant.

Këtu është fjalimi i Berdymuhamedov për Vitin e Ri:

Ndër arritjet, Berdymukhamedov renditi zbulimin e Arkadag, qyteti i parë i zgjuar që mban emrin e babait të tij dhe ish-presidentit Gurbanguly Berdymuhamedov. Ai theksoi gjithashtu reformën parlamentare që lejoi babanë e tij të mos ishte më pensionist, por të emërohej kryetar i Halk Maslahaty, organi legjislativ mbishtetëror i sapokrijuar. Pati një premtim për rritjen e pagave, pensioneve dhe ndihmës sociale me 10 për qind. Berdymuhamedov tha se në 2024 do të kujtohet poeti, udhëtari dhe udhëheqësi shpirtëror turkmen Magtymguly Pyragy.

Uzbekistan: Versioni shabllon

Fjalimi i presidentit të Uzbekistanit Shavkat Mirziyoyev për Vitin e Ri ishte më konvencionali, pa asnjë element të jashtëzakonshëm. Aty shfaqeshin pamjet e tij duke ecur brenda pallatit presidencial në kryeqytetin Tashkent. Mirziyoyev ndoqi shabllonin e mbajtjes së një fjalimi jashtë, përpara pallatit presidencial dhe pemës së Krishtlindjes. Ndër arritjet e theksuara ishte referendumi kushtetues që e ktheu Uzbekistanin në një “shtet social”, anuloi mandatet e mëparshme presidenciale të Mirziyoyev dhe hapi derën për rizgjedhjen e tij. Ai u mburr se ëndrra e “Uzbekistanit të Ri”, që është një koncept i paqartë politik, po bëhet realitet.

Këtu është fjalimi i Mirziyoyev për Vitin e Ri:

Mirziyoyev e shpalli 2024 si vit të mbështetjes së të rinjve dhe bizneseve, duke theksuar praktikën për t'i bashkangjitur një teme të caktuar çdo viti. Ai u ndal gjithashtu në planet për të ofruar mbështetje sociale për ata që kanë nevojë dhe për ta çuar sistemin social në një nivel krejtësisht të ri. Fjalët e Mirziyoyev se Uzbekistani do të vazhdojë të forcojë “potencialin luftarak të Forcave të Armatosura” tërhoqën vëmendjen edhe në kuadër të thirrjeve të politikanit rus Zakhar Prilepin për të aneksuar Uzbekistanin.

Këto fjalime të Vitit të Ri ishin një përmbledhje e perspektivave të autoriteteve të Azisë Qendrore për arritjet dhe sfidat e vendeve të tyre. Ato hodhën dritë edhe mbi planet e tyre të ardhshme. Ndërsa viti ecën, njerëzve në këto vende u mbetet të ndjekin premtimet e bëra nga udhëheqësit e tyre për Vitin e Ri.