Demonstrata në solidaritet me popullin palestinez, São Paulo, Brazil, 17 nëntor 2023. Pankartat shkruanin: “T'i japim fund bllokadës së Gazës” dhe “Armëpushim tani”. Foto nga Rovena Rosa/Agência Brasil, e përdorur me leje.

Ky artikull është shkruar nga Simón Rodríguez Porras dhe fillimisht u botua në The New Arab më 9 nëntor 2023. Një version i redaktuar ribotohet në Global Voices si pjesë e një marrëveshjeje për ndarjen e përmbajtjes.

Muajin e kaluar, dhjetëra mijëra vetë kanë dalë në rrugët e Buenos Aires, Mexico City, São Paulo, Santiago, Bogota dhe qytete të tjera të Amerikës Latine për të protestuar kundër ofensivës gjenocidale të Izraelit në Gaza, duke kërkuar një armëpushim dhe prishjen e marrëdhënieve diplomatike me aparteidin sionist.

Më 31 tetor, qeveria boliviane madje prishi marrëdhëniet diplomatike me Izraelin pas masakrës në kampin e refugjatëve Jabalia. Në të njëjtën ditë, qeveritë e Kolumbisë dhe Kilit thirrën ambasadorët e tyre në Izrael për konsultime. Hondurasi bëri të njëjtën gjë më 3 nëntor.

Qeveria braziliane është bërë më kritike ndaj veprimeve izraelite me kalimin e javëve.

“Ajo që shohim tani është marrëzia e kryeministrit të Izraelit, i cili dëshiron të zhdukë Rripin e Gazës”, tha presidenti brazilian Luiz Inácio “Lula” da Silva më 27 tetor, dy ditë pasi ai e quajti atë që po ndodhte në Gaza gjenocid për herë të parë.

Më 15 tetor, delegacioni brazilian në Këshillin e Sigurimit të OKB-së propozoi një rezolutë shumë modeste që rekomandonte “armëpushim humanitar”, duke marrë 12 vota pro, me Rusinë dhe Britaninë e Madhe që abstenuan dhe SHBA-në që vuri veton. Izraeli u përgjigj duke pezulluar kalimin e 34 shtetasve brazilianë nga Gaza në Egjipt, gjë që Partia e Punëtorëve në pushtet e quajti diskriminuese. Tridhjetë e dy brazilianë u shpëtuan më në fund më 12 nëntor.

Qeveria meksikane, tradicionalisht neutrale për çështjen palestineze, më në fund bëri disa kritika javën e kaluar në OKB për sulmet pa dallim izraelite dhe përmendi se “raprezaljet janë në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar”, duke kërkuar një ndërprerje të menjëhershme dhe të qëndrueshme të armiqësive.

Edhe qeveria argjentinase, zakonisht e prirur për të mbështetur Izraelin, lëshoi ​​një komunikatë më 1 nëntor ku thuhej se “asgjë nuk justifikon shkeljen e ligjit ndërkombëtar humanitar dhe detyrimin për të mbrojtur popullsinë civile në konfliktet e armatosura”.

Izraeli është përgjigjur në mënyrë të parashikueshme, duke dënuar mbështetjen e pretenduar të Bolivisë për “terrorizmin”, “nënshtrimin ndaj regjimit iranian” dhe duke akuzuar qeverinë kolumbiane për “anti-semitizëm”.

Historikisht, Izraeli është prirur të ketë marrëdhënie më të mira me diktaturat e korruptuara të rajonit, si të Pinochet, Trujillo dhe Somoza.  Në vitin 2021, Hondurasi zhvendosi ambasadën e tij në Jeruzalem nën administrimin e Juan Orlando Hernandez, aktualisht i burgosur në SHBA për trafik droge.

Bolivia prishi marrëdhëniet diplomatike me Izraelin në vitin 2009 dhe e shpalli Izraelin një shtet terrorist në 2014, por në 2020, gjatë qeverisjes de fakto të Jeanine Añez, marrëdhëniet diplomatike me Izraelin u rivendosën. Tani, Bolivia i është bashkuar Venezuelës dhe Kubës si vendi i tretë në rajon që ka ndërprerë marrëdhëniet diplomatike.

Qeveria e Nikaraguas i ndërpreu marrëdhëniet me Izraelin në vitin 2010, por i rivendosi ato në 2017 dhe pas kthesës diktatoriale në 2018, i ruajti ato.

Më 27 tetor, një rezolutë e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së që bën thirrje për një armëpushim humanitar u miratua më në fund. Vetëm qeveritë e Guatemalës dhe Paraguajit votuan kundër, ndërsa Haiti dhe Panamaja abstenuan.

Më 2 nëntor, presidenti kilian Gabriel Boriç dhe ai kolumbian Gustavo Petro morën pjesë në një samit rajonal në Uashington, ku thanë se kishin ngritur shqetësimet e tyre te Biden për krimet izraelite.

Tre ditë më parë, presidenti kolumbian u shpreh:

Se llama Genocidio, lo hacen para sacar el pueblo palestino de Gaza y apropiarsela.

El jefe del estado que hace este genocidio es un criminal contra la humanidad. Sus aliados no pueden hablar de democracia. pic.twitter.com/WjRpGKBKPs

— Gustavo Petro (@petrogustavo) November 1, 2023

Ky quhet gjenocid, ata e bëjnë për të nxjerrë popullin palestinez nga Gaza dhe për ta përvetësuar atë. Kreu i shtetit që bën këtë gjenocid është një kriminel kundër njerëzimit. Aleatët e tij nuk mund të flasin për demokraci.

Izraeli pezulloi shitjet e armëve në Kolumbi në mes të tetorit pasi Petro krahasoi metodat sioniste me ato të nazistëve.

Në dekadat e fundit, Kolumbia ka qenë një nga klientët kryesorë ushtarakë të Izraelit në Amerikën Latine, që gjithashtu luajti një rol të rëndësishëm në shtypjen e guerrilasve dhe lëvizjeve sociale, krijimin e grupeve paraushtarake ultra të djathtë dhe shfarosjen e një partie të majtë. 

Përveç Koresë së Veriut, të vetmet shtete me shumicë jomyslimane që nuk kanë marrëdhënie diplomatike me Izraelin janë në Amerikën Latine. Kjo nënvizon rëndësinë strategjike të rajonit për mundësinë e një blloku ndërkombëtar kundër aparteidit.

Por vështirësitë nuk vijnë vetëm nga prania e një krahu të djathtë rajonal që mbështet fuqishëm Izraelin, veçanërisht organizatat fondamentaliste ungjillore.

Qeveritë e qendrës së majtë të të ashtuquajturës “batica rozë” kanë mbështetur verbalisht Palestinën, por në shumë raste pa marrë masa konkrete solidariteti apo edhe duke ulur importet ushtarake nga Izraeli, siç bënë qeveritë Lula dhe Dilma në Brazil.

Qeveritë e valës rozë të Brazilit, Argjentinës dhe Uruguait nënshkruan Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë midis Mercosur dhe Izraelit në 2007, të negociuar gjatë pushtimit izraelit të Libanit. Marrëveshjet me kompaninë shtetërore izraelite të ujit Mekorot, për të këshilluar sistemet e  privatizuar të shpërndarjes së ujit  në Amerikën Latine, kanë qenë një tipar i qeverive nga të dyja anët e spektrit politik.

Megjithatë, pengesa kryesore për një shkëputje diplomatike dhe ekonomike me Izraelin, roli i të cilit në rajon ka qenë bashkëpunimi i hapur me diktaturat dhe shtypjen e mospajtimit, është roli hegjemonist që luan imperializmi amerikan në Amerikën Latine. Përçarja me Izraelin është një sfidë e drejtpërdrejtë me të.

Në dritën e kësaj situate, lëvizja solidare e Amerikës Latine në zhvillim duhet të ketë një vizion të qartë dhe ta promovojë atë me autonomi dhe pavarësi. Në Kili, e cila ka diasporën më të madhe palestineze në rajon, qeveria Boriç refuzoi të autorizojë një marshim në Santiago kundër sulmeve izraelite.

Këto paqartësi dhe mospërputhje të qeverive që pretendojnë se janë në favor të çështjes palestineze duhet të sqarohen. Deklaratat kundër krimeve izraelite janë të nevojshme, por jo aq sa duhet; masat konkrete janë urgjente. Është koha për të shtuar kërkesat për ndërprerjen e marrëdhënieve me Izraelin.

Në sindikatat, qendrat studentore, organet drejtuese të universiteteve dhe organizatat popullore dhe shoqërore, është urgjente të promovohen rezolutat që dënojnë aparteidin izraelit dhe gjenocidin në vazhdim, siç kemi parë të tjerët të bëjnë.

Ndiqni shembullin e Federatës së Punëtorëve të Qymyrit të Kolumbisë, e cila miratoi një rezolutë që i bën thirrje qeverisë të “pezullojë dërgesat e qymyrit kolumbian dhe çdo metali apo minerali në Izrael si një masë presioni për një armëpushim të menjëhershëm”.

I duhet bërë jehonë thirrjes së sindikatave palestineze për bojkot të të gjitha eksporteve ushtarake në Izrael. Pas thirrjes së Universitetit Birzeit, universitetet duhet t'u bëjnë thirrje qeverive të tyre të pezullojnë marrëdhëniet me universitetet izraelite.

Aty ku është e mundur, krijoni kapituj lokalë të fushatës ndërkombëtare për Bojkot, Shpërblim dhe Sanksione kundër Izraelit dhe Hapësirave të Lira të Aparteidit. Artikuloni mbrojtjen e popullit palestinez me denoncimin e rolit të Izraelit në Amerikën Latine, si partner i diktaturave dhe agjent ndihmës i imperializmit amerikan në shtypjen e të drejtave demokratike.

Përballë çdo hapi të ndërmarrë nga qeveritë, kërkoni hapin tjetër. Nëse ata janë në favor të një armëpushimi humanitar, kërkoni që të bëjnë thirrje për një armëpushim. Nëse ata thërrasin ambasadorët e tyre për konsultim ose i karakterizojnë veprimet izraelite si krime lufte, shkelje të ligjit ndërkombëtar humanitar ose akte gjenocidale, atëherë kërkoni ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike dhe ekonomike.

Nëse, si në rastin e Bolivisë, ata prishin marrëdhëniet diplomatike, kërkoni që të ndërpresin edhe marrëveshjet ekonomike dhe tregtare. 

Për fat të keq, tendenca rajonale nuk tregon një shtim të veprimeve të pavarura të klasës punëtore dhe sektorëve popullorë. Pesha e hegjemonisë së SHBA-së në rajon është ende e madhe.

Pavarësisht gjithçkaje, ne duhet të përfitojmë me guxim nga çdo boshllëk, çdo mundësi dhe të kërkojmë atë që është e nevojshme për të izoluar dhe mposhtur kolonializmin e kolonëve të Izraelit, aparteidin dhe pushtimin ushtarak. Nëse jo tani, kur?