I sheh këto gjuhë këtu? Ne përkthejmë artikujt e Global Voices për ta bërë gazetarinë qytetare botërore të mundur për këdo.

Rezistenca kreative e Iranit: Nga përqafimet dhe puthjet deri te heqja e çallmave

Iranianët shprehin zemërimin kundër qeverisë në mënyra kreative.
Shkruar nga Fred Petrossian
Përkthyer ngaArdi Pulaj
Lexo këtë artikull në Italiano, русский, Español, عربي, Română, Português, English
Përkthimi u publikua më 22 nëntor 2022 17:26 GMT

Punim nga Assad Binakhahi. Përdoret me leje.

Kanë kaluar tetë javë që kur shpërthyen protestat në mbarë Iranin më 16 shtator pas vdekjes së Mahsa (Zhina) Amini, e cila u arrestua nga policia morale e vendit me pretekstin për shkelje të rregulloreve të hixhabit. Megjithë shtypjen e ashpër, vrasjen e të paktën 360 personave, përfshirë 58 fëmijë dhe arrestimin e mijëra protestuesve, lëvizja mbarëkombëtare për liri vazhdon.

Të martën, më 15 nëntor, një grevë e tregtarëve filloi në të gjithë Iranin për të shënuar përvjetorin e tretë të një goditjeje brutale kundër protestuesve. Ndërkohë, iranianët kanë përdorur një sërë metodash kreative për t'i rezistuar tiranisë që minon autoritetin e sundimtarëve teokratë.

Iranianët kundërshtojnë rregulloret diskriminuese, si kërkesa për shaminë e kokës, simbolet e qeverisë si parulla pro-shtetërore dhe çallmat e klerikëve. Ata kundërshtojnë regjimin sa herë që kanë mundësi edhe kur vajtojnë njerëzit e dashur që u vranë gjatë protestave, duke brohoritur parulla antiqeveritare, duke interpretuar këngë apo duke hequr shamitë. “Përqafimi i lirë” është një mënyrë tjetër me të cilën ata shprehin dashurinë e tyre për njëri-tjetrin.

Jo hixhabit me detyrim

Pas Revolucionit Islamik, sundimtarët e Iranit vendosën ligje diskriminuese ndaj grave iraniane, siç është hixhabi me detyrim. Shumë gra, duke përfshirë edhe nxënëset e shkollës, kanë djegur hixhabet e tyre, kanë prerë flokët shkurt, kanë hequr hixhabet duke ecur dhe kanë postuar në rrjetet sociale në shenjë proteste për vrasjen e Mahsa.

Protestat po vazhdojnë në Iran përballë shtypjes brutale nga Republika Islamike.#MahsaAmini Kjo video tregon nxënëset në Teheran duke djegur hixhabet e tyre të detyrueshme me duartrokitjet dhe thirrjet e publikut për Liri

Kështu i rezistojnë tiranisë gratë në Iran!

Luftimi i aparteidit gjinor të Iranit

Republika Islamike imponoi ndarje gjinore në shumë aspekte të jetës iraniane. Shteti ka zbatuar ndarje sistematike në shkolla, spitale, kolegje, transport dhe sport. Për shkak të paragjykimeve gjinore në Iran, gratë janë detyruar të udhëtojnë në pjesën e pasme të autobusit së bashku me burrat, që ndahen me një shufër metalike.

Studentët në Universitetin Hormozgan në Bandar Abbas (historikisht një rajon konservator social i Iranit) rrënojnë murin e ndarjes gjinore në kafenenë e shkollës ndërsa brohorasin “liri, liri, liri” (azadi)

Heqja e çallmave nga kokat e klerikëve

Iranianët kanë nisur një lëvizje “heqje çallme” për të protestuar ndaj klerikëve shiitë që sundojnë vendin. Autoriteti i tyre po sfidohet nga të rinjtë iranianë në rrugë.

Sfida e heqjes së një çallmë në Iran

Një vajzë e guximshme iraniane që hedh çallmën e mullahëve

Kërcim, puthje dhe përqafim

Gratë iraniane duhet t'u përmbahen kodeve strikte të veshjes dhe kërcimi në publik me njerëz të seksit të kundërt është i ndaluar. Iranianët po kundërshtojnë ligjin islam duke u puthur, përqafuar dhe kërcyer në publik.

Miku im sapo më dërgoi këtë foto të mrekullueshme të një puthjeje të ndaluar në Iran

E fuqishme! Sot, dorë për dore, studentë meshkuj dhe femra në universitetin e Kurdistanit kërcejnë dhe këndojnë, “Gruaja, Jeta, Liria”.

Për dhjetë ditë radhazi protesta kundër regjimit, dy gra nga qyteti kurdfolës i Marivanit në Iran shihen të gëzuara duke përqafuar njëra-tjetrën pa hixhab të detyruar. Forcat e sigurisë nuk janë në gjendje të kontrollojnë protestuesit.

Funeralet janë bërë vende për protesta kundër regjimit

Iranianët përdorin funeralet e protestuesve të vrarë për të shprehur zemërimin e tyre ndaj regjimit.

Përgjigja e Iranit për Jamie Oliver ishte rrahje për vdekje nga forcat e sigurisë pas protestave kundër regjimit, duke shkaktuar një valë të re trazirash. Mijëra vetë marshuan të shtunën gjatë funeralit të Mehrshad Shahidi, i cili u vra një ditë para ditëlindjes së tij të 20-të.

Mijëra njerëz marshojnë në funeralin e #MahsaAmini në Saghez, Iran. Kjo është pas 40 ditëve protestash dhe goditjesh të vazhdueshme.

Protestat për ‘chehelom’ (dita e 40-të që nga vdekja e dikujt) janë bërë disi një traditë në këtë pikë në Iran. Në videon e mëposhtme shihet turma e protestuesve në Karaj teksa shënojnë ‘chehelom’ e Hadis Najafit.

Protesta përmes artit

Artistët në Iran dhe gjetkë kanë krijuar një gamë të gjerë veprash arti, duke përfshirë muzikë, piktura, karikatura dhe animacione.

Protestat në Iran sjellin një vëllim të madh arti, poezie dhe këngësh proteste. Por protestat e vazhdueshme të vitit 2022, të përqendruara rreth lirisë së grave, kanë arritur dhe kanë bërë jehonë në të gjithë botën. Këtu është një vepër e bukur nga Universiteti i Arteve, Teheran.

Forcat e sigurisë arrestuan disa artistë, duke përfshirë reperin Saman Yasin, i cili u dënua me vdekje dhe reperin e famshëm Toomaj Salehi, i cili dyshohet se po torturohet.

Sipas familjes së #ToomajSalehi, përkundër kërkesave të përsëritura për vizitë, ato janë refuzuar. Toomaj Salehi është ende nën tortura në izolim dhe jeta e tij është në rrezik.

Studentët e arteve po përdorin talentin e tyre për të kritikuar vrasjen e protestuesve të sanksionuar nga shteti.

Studentët iranianë duke protestuar në Universitetin e Artit dhe Arkitekturës #Yazd më 22 tetor 2022. Studentët e kanë bërë të kuq ujin në pishinë, duke simbolizuar vrasjen e protestuesve nga regjimi.

Iranianët përdorin artin për të protestuar ndaj situatës së përgjithshme dhe për të mbështetur të burgosurit politikë si Hossein Ronaghi, një avokat i hapur për shprehjen e lirë. Më 24 shtator ai u arrestua dhe u transferua në burgun e Evinit. Sipas familjes, jeta e tij është në rrezik të madh për shkak të një sëmundjeje të veshkave; prej më shumë se 50 ditësh është në grevë urie dhe në burg i janë thyer të dyja këmbët.

Jeta e #HosseinRonaghit është në rrezik. Ai është në grevë urie që prej arrestimit të dhunshëm më shumë se një muaj më parë. Ai sonte është transferuar nga Evin në spital në gjendje të rëndë. Ai duhet të lirohet menjëherë.

Arti i Protestës…
Ne ende luftojmë për të drejtat tona themelore të njeriut dhe vritemi nga Policia
Një fëmijë humbi nënën e saj, një baba humbi vajzën e tij, një nënë humbi djalin e saj dhe Irani humbi fëmijët e tij

Arti i Protestës

Imazhe të pabesueshme dhe art politik nga Irani ndërsa protestat vazhdojnë

Protesta përmes sportit

Disa sportistë kanë shprehur solidaritetin e tyre me luftën e popullit iranian për liri. Elnaz Rekabi, një alpiniste profesioniste iraniane, u prit si heroinë nga populli iranian pasi konkurroi në Korenë e Jugut në tetor në një garë pa hixhab, duke sfiduar sundimin e Republikës Islamike.

Alpinistja konkurruese iraniane Elnaz Rekabi bëri bujë pasi harroi hixhabin e saj gjatë aktivitetit të ngjitjes në shkëmb në Seul, Koreja e Jugut.

Më 16 nëntor, Saeed Piramoon, një anëtar i ekipit iranian të futbollit në plazh, “preu” në mënyrë simbolike flokët e tij pasi shënoi një gol kundër Brazilit për të shprehur solidaritetin me  femrat iraniane.

Irani mundi sot Brazilin për të fituar Kupën Ndërkontinentale të Futbollit të Plazhit në Emiratet e Bashkuara Arabe, por ishte festimi i golit nga Saeed Piramoon që do t'i bëjë njerëzit të flasin për pak kohë. Ai festoi duke “prerë” flokët në mbështetje të dukshme për protestat në Iran.

Patinatorja Niloofar Mardani pranon çmimin e vendit të parë në Turqi pa hixhab. Republika Islamike deklaroi se mungesa e hixhabit të saj ishte “e pahijshme”.

Njerëzit në Iran dhe në mbarë botën kujtuan dhe nderuan protestuesin Baluch Lajaei Khodanoor. Vite më parë, Khodanoor u raportua se u lidh në një shtyllë si ndëshkim për shkak të konfrontimit me djalin e një anëtari paraushtarak basiji dhe refuzoi ujin. Ai u vra më vonë nga forcat qeveritare iraniane.

Futsalisti Hashim Shir Ali i bën homazhe aktivistit të vrarë Baluchi Khodanoor Lajaei.

Kategoritë

Rajonet
Temat
Creative Commons License
Shkruar nga Fred Petrossian
Përkthyer ngaArdi Pulaj

Artikujt e fundit nga Lindja e Mesme e Afrika Veriore

Më tepër »

Ngjarjet Kryesore Botërore

Nis komentet

Autorë, ju lutem hyr »

Rregullat

  • Të gjitha komentet lexohen nga moderatori. Mos dërgo të njëjtin koment më shumë se një herë pasi mund të konsiderohet spam.
  • Respekto të tjerët. Komentet me gjuhë urrejtjeje, të pahijshme dhe sulme personale nuk do të miratohen.

Kjo faqe është licensuar si Creative Commons Attribution 3.0 Creative Commons License Disa të Drejta të Rezervuara