Foto nga Alto. E përdorur me leje.

Gjatë zgjedhjeve parlamentare të vitit 2022 në Hungari, Facebook luajti një rol kritik për të arritur te votuesit. Dikush do të falej nëse mendonte se platforma ishte thelbësore për opozitën, pasi mjedisi mediatik favorizonte partinë në pushtet, Fidesz. Por e vërteta është se Fidesz mbështetej shumë në Facebook gjatë fushatës.

Mjedisi mediatik hungarez është i ndarë përgjatë linjave politike dhe operon në një treg që është gjithnjë e më i centralizuar. Fidesz i ka kushtuar gjithmonë vëmendje të veçantë medias dhe Orbán ka argumentuar se humbjet e partisë në të kaluarën ishin për shkak të mungesës së mbështetjes nga media. Për këtë arsye, gjatë dhjetë viteve të fundit, partia aplikoi metoda të ndryshme për të fituar kontrollin mbi peizazhin mediatik të Hungarisë dhe për të përhapur mesazhet e saj pa kufi.

Deri në vitin 2020, bizneset pranë kryeministrit kishin kontroll mbi një pjesë të madhe të medias. Aleatët e Fidesz gjithashtu krijuan media të reja (p.sh. 888.hu, Ripost, Magyar Idok) për të përhapur mesazhe pro-qeveritare dhe partia ka ushtruar kontroll politik mbi mediat e shërbimit publik. Në një mjedis të tillë mediatik, opozita ka një disavantazh të konsiderueshëm në arritjen e votuesve të mundshëm. Vëzhguesit e zgjedhjeve të OSBE-së zbuluan se media hungareze është shumë e ndarë në një treg gjithnjë e më të përqendruar. Në prag të zgjedhjeve parlamentare të vitit 2022, mbulimi i njëanshëm dhe i pabalancuar i lajmeve karakterizoi mediat e shërbimit publik dhe shumë media private, kryesisht në favor të partisë në pushtet. Aftësia e votuesve për të bërë një zgjedhje të informuar ishte e kufizuar nga kjo dhe mungesa e debatit midis pretendentëve kryesorë.

Megjithatë, dy vjet më parë, në zgjedhjet lokale të 2020, Fidesz u mposht lehtë nga opozita. Fidesz fitoi në shumicën e rretheve, por opozita arriti të fitojë në disa bashki. Partia në pushtet thuhet se është kapur në befasi nga fakti se sa mirë opozita përdori mediat sociale gjatë atyre zgjedhjeve. Fidesz ishte aq e përqendruar në ndërtimin e një perandorie tradicionale mediatike, saqë mbeti prapa kundërshtarëve te përdorimi i mediave sociale. Më pas, Fidesz filloi të zbatonte centralizimin në mediat sociale të ngjashëm me mënyrën se si kishte centralizuar mediat tradicionale.

Një nga përpjekjet e para përfshinte krijimin e një platforme të re, HunDub, pasi Facebook u etiketua një “platformë e njëanshme, liberale” që censuron zërat e krahut të djathtë. HunDub u shfaq si një përgjigje ndaj zgjedhjeve në SHBA dhe de-platformizimit të Trump. Partia ishte e shqetësuar se e njëjta gjë mund të ndodhte me politikanët e tyre gjatë fushatës zgjedhore të vitit 2022. Megjithatë, “hapësira e sigurt” konservatore për mbështetësit e Fidesz pushoi së ekzistuari pas gjashtë muajsh. Prandaj, ekipit të komunikimit të Fidesz iu desh të hartonte një plan që funksiononte në Facebook, platforma më e njohur e mediave sociale në Hungari.

Rrjeti i djathtë, konservator i ndikuesve të mediave sociale në Facebook-un “liberal” dhe “censurues”

Deri në vitin 2021, përmbajtja e porositur nga Fidesz ishte e pranishme në të gjitha platformat kryesore të rrjeteve sociale, duke përfshirë TikTok dhe Instagram. Ky nuk ishte një proces organik, por një proces i financuar masivisht. Megafon Center është platforma më e dukshme për influencuesit pro-Fidesz. Ajo mbahet nga donacione dhe në vitin 2021, arriti të mbledhë 557 milionë HUF (rreth 1.3 milionë dollarë), por, sipas gjurmuesit të reklamave të Facebook, shpenzoi 1 miliardë HUF për reklama. Rrjeti përfshin disa gazetarë të njohur pro-qeveritarë, të cilët u bënë më aktivë në rrjetet sociale si pjesë e ngritjes së markës Megafon, por mund të shohim edhe zëra të rinj, më pak të njohur.

Por nuk janë vetëm aktorët e lidhur me Megafonin që po bëhen më aktivë në Facebook. Siç vuri në dukje ekipi i Atlo në analizën e tij të thellë, një metaverse e tërë e Fidesz-it bën të mundur përhapjen e mesazheve të shpërndara në mënyrë joorganike. Vizualizimi i të dhënave më poshtë tregon se si faqet më të vogla pro-qeveritare në Facebook po rishpërndajnë mesazhet e postuara nga ndikues të shquar për të mbështetur qarkullimin e asaj përmbajtjeje. Pikat më të mëdha janë procedurat fillestare të përmbajtjes, dhe ato më të voglat rrallë ndajnë ndonjë gjë origjinale; roli i tyre është të rishpërndajnë mesazhet aktuale.

Burimi: NER METAVERZUM — 2021. E përdorur me leje.

Dezinformata u përhap në Facebook gjatë fushatës së zgjedhjeve parlamentare 2022

Periudha që çoi në zgjedhjet parlamentare të vitit 2022 u dominua kryesisht nga prania në rritje e ndikuesve të Fidesz në mediat sociale, siç theksoi Political Capital, një institut hungarez. Për shembull, ndikuesi më i zhurmshëm, Philip Rakay, ndau narrativa të ndryshme dezinformative në Facebook disa ditë para zgjedhjeve, si “e Majta kontrollohet dhe financohet nga një rrjet ndërkombëtar globalist që synon të heqë Orbanin”. Videoja e Rakay arriti më shumë se një milion njerëz falë reklamave bujare të vendosura në të nga Megafon Center. Analistët politikë argumentuan se disfata e opozitës erdhi nga suksesi i Fidesz për t'i bërë votuesit të besojnë se opozita po u shërben interesave të huaja dhe se do ta fuste Hungarinë në luftë.

Foto e një postimi në Facebook. Përdorim i drejtë

Zvogëlimi i mediave tradicionale do të thotë të rritje e pranisë në Facebook

Fidesz shpenzoi një dekadë dhe shumë para për të ndërtuar dhe mbajtur perandorinë e saj të centralizuar mediatike për të mbetur në pushtet. Por kohët e fundit, është bërë më e qartë se mbajtja e kësaj perandorie nuk është mënyra më efikase për të përhapur mesazhet e saj. 90% e hungarezëve përdorin Facebook-un dhe hulumtimet tregojnë se shumica e tyre lajmet i marrin fillimisht nga Facebook dhe ndoshta në mbrëmje nga lajmet tradicionale televizive.

Disa gazeta pro-qeveritare po shuhen në Hungari, një nga stacionet televizive pro-qeveritare u mbyll këtë verë dhe pakësimi i mediave tradicionale do të ndodhë. Për Fidesz, media sociale përfaqëson një mënyrë më efikase për të arritur më shumë njerëz për më pak para sesa përmes mediave tradicionale. Kështu, në vend që të luftojë dhe të urrejë Facebook dhe Big Tech, Fidesz ka të ngjarë të përqendrojë shumicën e burimeve të tij të mëdha të komunikimit në të për të ndihmuar qëllimet politike.

Vizitoni faqen e projektit për më shumë artikuj nga Unfreedom Monitor.