Rusët që ikin nga lufta e Putinit përballen me radhë të gjata në kufi, fluturime të shtrenjta, frikë e pasiguri

Foto nga video e PBS Newshour që tregon radhët e gjata të makinave në kufirin e Gjeorgjisë.

Presidenti Vladimir Putin njoftoi në një fjalim para kombit më 21 shtator, një mobilizim të pjesshëm të trupave, i cili, sipas ministrit të Mbrojtjes Sergei Shoigu, synon grumbullimin e rreth 300,000 rezervistëve. Pushtimi i paligjshëm i Ukrainës nga Rusia është tani në muajin e shtatë. Njoftimi për mobilizim ishte i pari që nga viti 1941 dhe ka shkaktuar një valë protestash në të gjithë Rusinë dhe ka shtyrë mijëra burra rusë të largohen nga vendi – pa marrë parasysh koston. Që nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia, rusët nuk mund të udhëtojnë më në Evropë nga Rusia (me përjashtim të Finlandës, e cila deri më 30 shtator pranonte rusët që kishin viza të vlefshme), duke bërë që shumë njerëz të ikin në shtetet fqinje të Rusisë dhe jo vetëm që lejojnë udhëtimin pa viza për shtetasit e Rusisë (36 vende).

Ndërsa vendet në Azinë Qendrore janë mbingarkuar nga rusët e ardhur që nga njoftimi, republikat më të vogla në Kaukazin Jugor, si dhe Turqia, kanë parë gjithashtu një valë rusësh të arratisur, kryesisht të rinj.

Një javë pas njoftimit, mijëra burra rusë thuhet se u larguan nga vendi, duke çuar në një rritje të çmimeve për fluturimet nga Moska. Në kohën e shkrimit të këtij artikulli, fluturimi më i lirë nga Moska në Stamboll kushtonte rreth 2000 dollarë. Fluturimi më i lirë nën 200 dollarë është i disponueshëm vetëm duke filluar nga 20 tetori, sipas faqes së internetit të kërkimit të fluturimeve aviasales.

Në mënyrë të ngjashme, fluturimet për në Jerevan, kryeqytetin e Armenisë, fillojnë me 2,700 dollarë, ndërsa fluturimet për në Tbilisi – madje as fluturime direkte – janë mbi 3,000 dollarë në një drejtim. Fluturimi më i lirë nga Moska në Dubai ishte rreth 4000 dollarë. Fluturimet për në Beograd ishin më të lartat – rreth 7,000 dollarë. Disa rusë të pasur kanë rezervuar avionë privatë, sipas The Guardian, me kërkesën që është rritur deri në 50 herë në destinacione duke përfshirë Azerbajxhanin, Turqinë, Armeninë, Kazakistanin dhe Dubain. Nuk është për t'u habitur që rusët që nuk përballojnë dot këto bileta kanë kaluar kufirin në këmbë ose me makinë, gjë që ka çuar në radhë të gjata kilometrike në kufirin me Gjeorgjinë.

Reuters raporton se më 29 shtator, guvernatori i Osetisë së Veriut (një rajon në Kaukazin e Veriut të Rusisë), Sergei Menyailo tha se kufizimet e reja po vendoseshin për automjetet që përpiqeshin të kalonin në Gjeorgji që nga 29 shtatori, “pasi 20,000 njerëz kaluan kufirin në dy ditë, teksa shumë të tjerë prisnin në radhë.” Autoritetet e Osetisë së Veriut thanë më 27 shtator se një zyrë e përkohshme e krijuar në vendkalimin kufitar “do të lëshonte dokumente për rezervistët që u ndalohet të largohen nga Rusia sipas urdhrit të mobilizimit”. Ndërkohë, vullnetarët osetianë vazhduan të ndihmonin të bllokuarit në kufi me produktet bazë.

Në mëngjes herët, vullnetarët osetianë vazhduan të shpërndanin ushqim dhe ujë për njerëzit e bllokuar në kufirin ruso-gjeorgjian.

Zemo Larsi “është e vetmja rrugë për njerëzit dhe mallrat që lëvizin midis Rusisë dhe Gjeorgjisë,” shkroi gazetari gjeorgjian Giorgi Lomzadze. Ai shtoi se tani “aty është kaos. Mijëra rusë të panjohur janë grumbulluar drejt kufirit gjeorgjian për të shmangur mundësinë e thirrjes për të shërbyer dhe radha duket se po rritet vetëm në mënyrë eksponenciale.”

Të tjerë kanë bërë thirrje për të mbyllur plotësisht kufirin për të parandaluar hyrjen e rusëve.

Kazakistani bëhet gati për numrin e lartë të rusëve

Nga rreth 700,000 njerëz që u larguan nga Rusia brenda pak ditëve pas shpalljes së mobilizimit “të pjesshëm”, më shumë se 200,000 qytetarë rusë kishin hyrë në Kazakistan deri më 4 tetor. Eksodi i vazhdueshëm i rusëve në Kazakistan ka rezultuar në radhë që zgjasin disa ditë – duke arritur deri në 30 kilometra. Në total, një numër mbresëlënës prej 1.7 milionë rusësh hynë në vend në nëntë muajt e parë të vitit 2022, megjithëse shumica ikën menjëherë për të shkuar në destinacione të tjera.

Fluksi i papritur i rusëve, kryesisht të rinj, ka transformuar në mënyrë drastike jetën në Kazakistan, duke prekur qytetet e vogla ngjitur me pikat e kalimit kufitar dhe qytetet e mëdha si Almaty dhe Astana. Një raport nga Kostanay, një qytet verior i Kazakistanit, tre orë larg me makinë nga qyteti rus Troisk, tregon se qiratë pranë kufirit janë rritur trefish e në disa raste dhe transporti ndërqytetës është afër kolapsit. Sipas shoferëve të taksive, të cilët bënë para duke marrë rusët që kalonin kufirin në këmbë, shumica e tyre vinin nga qytetet më të mëdha ruse si Moska, Shën Peterburgu dhe Ekaterinburgu. Ndërkohë, qiratë u rritën deri në 30 për qind në shkallë vendi, në disa raste duke u trefishuar.

Kjo emergjencë e paparashikuar shkaktoi një reagim të përzierë nga popullata; megjithatë, shumë kazakë nxituan për të ofruar ndihmë humanitare për të ardhurit, të cilët kishin kaluar ditë të tëra duke pritur në makinat e tyre. Popullsia vendase në Kazakistanin verior siguroi ushqim dhe strehim, ndërsa në qytetin Oral, një kinema hapi dyert e saj për të pritur më shumë se 200 rusë që nuk mund të gjenin strehë. Duke komentuar situatën, presidenti i Kazakistanit Kassym-Jomart Tokayev premtoi ndihmë dhe siguri për të ardhurit rusë, të cilët “u desh të largoheshin për shkak të situatës aktuale të pashpresë”, por tha se ai nuk mund t'u ofronte atyre trajtim preferencial dhe la të kuptohet për negociatat me Rusinë për të zbutur fluksin e njerëzve.

Ministri i Brendshëm deklaroi se Kazakistani nuk do të ekstradojë rekrutët, përveçse kur ka një urdhër të lëshuar në lidhje me një hetim penal. Vendi, megjithatë, nuk hezitoi të dëbonte dy shtetas rusë të përfshirë në një përleshje në gjendje të dehur në Oral. Më parë, Kryetari i Senatit të Parlamentit, Maulen Ashimbayev, siguroi se Kazakistani nuk do të pengojë në asnjë mënyrë shtetasit rusë të hyjnë, por atyre do t'u duhej leja e vendit dërgues për të aplikuar për leje qëndrimi. Në çdo rast, qytetarët rusë mund të qëndrojnë në Kazakistan pa vizë ose leje qëndrimi deri në 90 ditë.

Në Gjeorgji, sipas numrave të Ministrisë së Punëve të Brendshme më 27 shtator, të ardhurit gjithsej nga Rusia nga kufijtë e vendit shkuan në 78,000. Radhë të gjata makinash janë raportuar në kufi, ku disa thonë se kalimi i kufirit mund të zgjasë deri në 18 orë.

Kufiri ruso-gjeorgjian u lejua të kalohej në këmbë për shkak të turmave të mëdha në pikën doganore.

Situata në kufi vetëm është përkeqësuar, sipas raportimeve të mëtejshme. Më 28 shtator, sipas vullnetarëve, pamja e atyre që ende prisnin të kalonin në Gjeorgji ishte dëshpëruese.

Kufiri Rusi-Gjeorgji. Trafik prej 16 kilometrash dje

Probleme në Kaukaz dhe Turqi

Në Gjeorgji, grupet e shoqërisë civile janë të shqetësuara se ndjenjat anti-ruse mund të ringjallen në mes të vërshimit të qytetarëve rusë. Sipas Reuters, në të gjithë Tbilisin, mund të shihen flamuj të Ukrainës dhe mesazhe pro-Kievit. Ndërkohë, fluksi ka pasur edhe një ndikim negativ ekonomik, pasi qiratë janë rritur në gjashtë muajt e fundit, me disa qiramarrës ekzistues të detyruar të paguajnë dyfishin për të qëndruar në apartamentet e tyre. Rusët po vendosen edhe në ekonomi, duke hapur mbi 45,000 llogari bankare tregtare që nga fillimi i luftës. Në gusht, më shumë se 20,000 nënshkrime u mblodhën në një peticion në internet që bën thirrje për vendosjen e vizave për qytetarët e Rusisë dhe Bjellorusisë që mbërrijnë në Gjeorgji. Peticioni, i paraqitur më 3 gusht, ishte episodi i fundit i ndjenjave anti-ruse në vend.

Një tjetër destinacion popullor për rusët në Kaukazin e Jugut është Armenia. Megjithatë, nuk ka të dhëna të sakta për mbërritjet e fundit. Informacioni i vetëm i disponueshëm deri më tani liston të paktën 40,000 rusë që kanë mbërritur në Jerevan që nga fillimi i pushtimit në shkurt 2022. Ashtu si në Gjeorgji dhe Azerbajxhan, qytetarët po ndiejnë barrën ekonomike, pasi çmimet e pasurive të paluajtshme janë rritur ndjeshëm.

Më 26 shtator, Turkish Airlines njoftoi se do të pezullonte të gjitha fluturimet drejt dhe nga Rostov, Ekaterinburg dhe Soçi në Rusi deri më 31 dhjetor 2022. Megjithatë, sipas Daily Sabah, për fluturimet që ende operojnë, transportuesi vendosi Boeing 777 për shkak të kërkesës së lartë. Ndërkohë, më 29 shtator, një bankë e tretë shtetërore anuloi sistemin rus të pagesave Mir – dy banka private e pezulluan atë javën e kaluar. Megjithatë, kjo nuk e ka ndalur kërkesën në rritje për pasuri të paluajtshme në Turqi. Sipas CNN Turk (jo i lidhur me CNN International), kërkesa është rritur dyzet herë.

Antalia, një provincë në Turqi që është një destinacion popullor turistik për rusët që pushojnë në rrethana normale, po ndjen tendosje, ashtu si edhe rezidencat në brigjet e Mesdheut dhe Egjeut. Sipas të dhënave të Institutit të Statistikave të Turqisë, qytetarët e Federatës Ruse ishin investitorët numër një në pasuri të paluajtshme në muajin gusht 2022. Turqia gjithashtu lejon një skemë “shtetësie me pasuri të paluajtshme”. Nëse vlera totale e pasurisë së paluajtshme të blerë tejkalon 400,000 dollarë, klienti kualifikohet automatikisht për nënshtetësinë me kushtin që prona të mos shitet në tre vitet e ardhshme.

Kërkesa për banesa me qira gjithashtu u rrit. Sipas një konsulenti të pasurive të paluajtshme nga Alanya, megjithëse tarifat e qirasë ranë në muajt e kaluar, pas njoftimit të Putinit, situata ka ndryshuar në mënyrë dramatike. Në disa pjesë të provincës Alanya, ka lagje të tëra që jepen me qira, vuri në dukje Ümit Becer, një konsulent i pasurive të paluajtshme, në një intervistë me CNN Turk.

Sipas një raporti të France24, që nga shkurti, numri i përgjithshëm i shtetasve rusë që kanë aplikuar për leje qëndrimi në Turqi ka arritur në 50 mijë.

Shërbimi Kufitar Shtetëror i Azerbajxhanit vendos numrin e vizitorëve nga Rusia midis dhjetorit 2021 dhe gushtit 2022 në 263,000, 70 për qind më i lartë se e njëjta periudhë e vitit të kaluar. Më 26 shtator, Azerbajxhan Airlines tha se po rriste çmimin e fluturimeve për shkak të kërkesës së lartë nga Rusia për në kryeqytetin Baku. Më 29 shtator, fluturimi më i lirë nga Moska në Baku (një drejtim, dhe jo direkt) ishte rreth 3200 dollarë, sipas Aviasales.com. Të gjitha fluturimet për në Baku nga Moska u shitën me Azerbajxhani Airlines, sipas faqes së internetit të linjës ajrore. Fluturimi më i hershëm i disponueshëm u shfaq vetëm më 8 tetor, me një çmim prej mbi 1000 dollarësh – dy herë e gjysmë më shumë se çmimi i shpallur më 26 shtator.

Azerbajxhani i ka mbajtur kufijtë tokësorë të mbyllur pas pandemisë, kështu që ajri është rruga e vetme e disponueshme për në vend. Fluksi i rusëve ka çuar në rritje të çmimeve në tregun e pasurive të paluajtshme, si po ndodh gjetkë. Disa ekspertë presin një rritje prej 10-15 për qind në treg në muajt e ardhshëm, ndërsa kërkesa nga të ardhurit e rinj vazhdon të rritet. Megjithatë, ndryshe nga Gjeorgjia, ku qytetarët rusë kanë krijuar mbi shtatë mijë kompani vetëm në gjashtë muajt e fundit, ekspertët vendas nuk presin një rritje të konsiderueshme të bizneseve lokale. Në një intervistë me Toplum TV, ekonomisti azerbajxhanas Rashad Hasanov tha se për shkak të mjedisit të pafavorshëm të biznesit të vendit, ata qytetarë rusë që mbërrijnë në Azerbajxhan ka të ngjarë ta përdorin atë si një vend tranzit. Qytetarët e Rusisë mund të qëndrojnë në Azerbajxhan deri në tre muaj.

Mes rusëve që ikin nga mobilizimi ka edhe qytetarë të Azerbajxhanit, të cilët u shpërngulën në Rusi dhe morën shtetësinë ruse me kalimin e kohës. Edhe atyre u jepet një qëndrim tre mujor; megjithatë, është në diskrecionin e shërbimeve lokale të migracionit të vendosin nëse do të zgjasin ose jo lejen e qëndrimit pasi të mbarojë periudha tre mujore. Sipas avokatit azerbajxhanas, Asabali Mustafayev, kjo mund të jetë e ndërlikuar, veçanërisht pasi Rusia u ka thënë fqinjëve të saj të afërt që të mos japin azil për qytetarët e saj. Në rastin e dyshtetësive, është e mundur të shmanget kthimi në Rusi, shpjegoi Mustafayev në një intervistë për gazetën Musavat. “Ai/ajo duhet të njoftojë shtetin rus dhe të heqë dorë nga shtetësia. Kjo kërkesë mund të jetë e mjaftueshme që Azerbajxhani ta pranojë personin si shtetas të tij dhe të sigurojë mbrojtje.”

intervistat me shërbimin e BBC-së në Azerbajxhan, disa azerë që u larguan nga Rusia javët e fundit thanë se nuk ishin të gatshëm të luftonin dhe nuk ishin të interesuar të luftonin në Ukrainë.

Më 28 shtator, BE-ja propozoi një paketë të re sanksionesh kundër Rusisë pasi vendi do të aneksojë pjesë të Ukrainës pas një referendumi farsë. Dy ditë më vonë, edhe SHBA njoftoi sanksione që synonin zyrtarët rusë. Si pasojë pritet që të vijojë emigrimi.

Nis komentet

Autorë, ju lutem hyr »

Rregullat

  • Të gjitha komentet lexohen nga moderatori. Mos dërgo të njëjtin koment më shumë se një herë pasi mund të konsiderohet spam.
  • Respekto të tjerët. Komentet me gjuhë urrejtjeje, të pahijshme dhe sulme personale nuk do të miratohen.