- Global Voices në Shqip - https://sq.globalvoices.org -

Hapësira në Twitter: Gjuha ukrainase dhe rëndësia globale e saj

Kategoritë: Europa Lindore e Qendrore, Rusia, Ukraina, Aktivizmi dixhital, Art e Kulturë, Gjuha, Lufta e konflikti, Media e qytetarëve, Russia invades Ukraine, Ukrainian language, arts, and culture

Foto nga Juke Carolina.

Global Voices krijoi një Hapësirë në Twitter të martën, më 27 shtator, për të diskutuar gjuhën ukrainase, mjetet dhe praktikat më të mira për të mësuar gjuhën, paralelet midis refugjatëve ukrainas dhe popujve të tjerë të zhvendosur dhe më shumë. Shihni fragmente të citimeve nga biseda jonë me tre folësit tanë, Roman Shemakov, ish-redaktor i Global Voices për Evropën Lindore; Aline Sara, bashkëthemeluese dhe CEO e NaTakallam [1]; dhe Iryna Tiper, një partnere e gjuhës NaTakallam. Shikoni intervistën e plotë të moderuar nga Marina Khonina, Menaxhere e Projektit Lingua e Global Voices, këtu:

Roman Shemakov

“Unë mendoj se kuptimi i përgjithshëm është se për shumë emigrantë të Evropës Lindore në Ukrainë, Bjellorusi, Rusi, Gjeorgji ose ndonjë vend të Azisë Qendrore, sapo ikin nga vendi i tyre, lingua franca është rusisht.

Pra, mënyra se si shumica e emigrantëve ukrainas komunikojnë në Shtetet e Bashkuara ka qenë ne4 rusisht; po ashtu në Evropë dhe Kanada. Kështu ka qenë deri vonë. Por tani, ka pasur një ndryshim magjepsës.

Edhe emigrantët nga Rusia që nuk kanë qenë kurrë në Ukrainë, kanë filluar të flasin gjuhën ukrainase dhe të gjithë miqtë tanë të familjes janë përpjekur, ndonjëherë në mënyrë shumë të ngathët, të kalojnë në përdorimin e gjuhës ukrainase.

Mendoj se çdo anëtar i diasporës është i mbushur me disa shtresa kompleksiteti. Gjuhët janë të ndërlikuara dhe sidomos kur mendojmë se situata aktuale me pushtimin e dytë dhe traumën kolektive ka ndikuar edhe në gjuhët që njerëzit ndjehen rehat duke folur. Mendoj se ka një nivel të vërtetë krenarie që është shfaqur që që kur jam larguar nga Ukraina, sigurisht që nuk e kam parë kurrë më parë, ku njerëzit janë vërtet të emocionuar dhe të lumtur t'u mësojnë miqve të tyre amerikanë fjalë në ukrainisht. Kur isha në shkollë të mesme dhe erdha për herë të parë në Shtetet e Bashkuara, askush në shkollën time të mesme nuk e dinte se ku ishte Ukraina”.

“Gjuhët nuk dalin thjesht në mënyrë të çuditshme – dialektet sigurisht po, dua të them nuancat rajonale, natyrisht, ekzistojnë kudo – por kjo kërkon një nivel të caktuar infrastrukture, kërkon fonde për përkthimin, kërkon financim për trajnimin gjuhësor, kërkon gjerësi mbështetje kulturore dhe këto janë gjëra që janë ndikuar shumë nga fatkeqësitë e mëdha gjeopolitike siç po shihni tani.

Dhe kjo është sigurisht koha për të siguruar një mbështetje shumë më afatgjatë për gjuhën ukrainase që mund të zgjasë deri në vitin 2023, por kjo do të vazhdojë edhe në dekadën e ardhshme.

Duhet të ketë fonde për njerëz si Irina që të udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara, të udhëtojnë në Perëndim, të japë mësime të gjuhës ukrainase, sepse nuk ka mësues apo profesorë ukrainas në Perëndim që mund të përmbushin një interes të ri që do të çimentonte një pasion afatgjatë. se sa vetëm disa muaj sepse Ukraina është në lajme.”

Aline Sara

“Përshëndetje, të gjithëve. Jam e kënaqur të ndaj pak informacione për NaTakallam. Shtesa jonë më e re për sa i përket mësimit të gjuhës, e cila është ukrainishtja dhe rusishtja. Por le të ndajmë plotësisht se si arritëm këtu ku jemi sot dhe si vendosëm të ofrojmë kurse të gjuhës ukrainase dhe ruse. Mendoj se thjesht do të ndaj një sfond të shpejtë se çfarë është NaTakallam dhe historia e origjinës.

Pra, Natakalam e ka origjinën në Liban, në vendin tim të origjinës dhe në luftën siriane. Libani, në vitin 2014, priste rreth 1.5 milionë sirianë në një vend me 4 milionë banorë. Ne dëgjojmë për refugjatët, flasim për migrimin e detyruar, por është shumë e vështirë të kuptosh sfidat me të cilat përballen çdo ditë. Dhe kaq shumë refugjatë dhe njerëz janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre. Dhe kështu ajo që ndodh është se ata migrojnë në një vend, siç ishte rasti për sirianët që ikin në Turqi, Liban, Jordani, etj., ata mund të ikin nga dhuna e menjëhershme, por nuk mikpriten kur arrijnë në vend. Ata nuk kanë të drejtën e qëndrimit apo të drejtën për të punuar.

Dhe unë pata një moment të tillë ku nuk mund të udhëtoj në Siri, nuk mundem, të shkoj dhe të jem personalisht me sirianë që mund të më mësojnë arabisht tani, por në fakt, përmes internetit, unë ende mund të lidhem me ta. Dhe ndërsa ata mund të mos lejohen të punojnë në ekonominë lokale libaneze, kjo sferë e re virtuale është disi pa kufij.

Dhe kështu mendova, pse të mos krijoj një program ku mund të studioja arabisht dhe mësuesi im do të ishte një sirian i zhvendosur, i cili ndoshta nuk do të ishte në gjendje të merrte një punë vendore me kohë të plotë në vendin ku ndodhet. Por ata, megjithatë, mund të jenë thjesht në këtë hapësirë ​​virtuale dhe mund të mësojnë gjuhën e tyre, kulturën e tyre dhe të ndajnë historinë e tyre – sepse mendoj se është kaq e rëndësishme që bota të kuptojë historitë e individëve që janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre, për të krijuar ndjeshmëri, për të ndërtuar mirëkuptim. Dhe kështu më lindi ideja për NaTakallam.

Kohët e fundit menduam, e dini, a mund të bëjmë diçka për të mbështetur ukrainasit? A mund të bëjmë diçka për të mbështetur disidentët rusë të cilët janë gjithashtu në një situatë të vështirë? Dhe kështu ishte një moment mjaft i fuqishëm. Dhe ka gjithashtu paralele të tjera midis Ukrainës dhe Sirisë, që është ajo politike, që është Rusia që qëndron pas një pjese të madhe të asaj që ka ndodhur në Siri për shkak të mbështetjes së saj ndaj regjimit të Asadit. Kaq shumë sirianë kishin një ndjenjë shumë të veçantë si një pjesë e lojës dhe një ndjenjë të veçantë solidariteti me popullin ukrainas.

Me stafin tonë, ne vendosëm të mblidhemi dhe të mendojmë: A mund ta bëjmë këtë? A mund të fillojmë gjuhën ukrainase dhe ruse duke ditur gjithashtu se kjo nuk është domosdoshmërisht ekspertiza jonë dhe ekspertiza jonë rajonale? Por shpejt zbuluam se nuk ishte diçka që do të ishte e pamundur. Në një farë mënyre, është shumë simbolike që nuk ka rëndësi se çfarë gjuhe flisni, apo jo? Nuk ka rëndësi se nga cili vend jeni. Kur je në qendër të një konflikti – kur je subjekt i abuzimeve të të drejtave të njeriut, është thjesht një padrejtësi. Dhe kështu ishte mesazhi pas Natakalam. Ne gjithashtu besojmë në ndarjen e historive të njerëzve. Kështu që të gjithë ishin të emocionuar kur dëgjonin historinë e ukrainasve tepër të guximshëm, të cilët i janë nënshtruar kësaj lufte absolutisht të panevojshme dhe të tmerrshme. Pra, kjo ka të bëjë pak me udhëtimin e NaTakallam dhe mënyrën se si ne kemi lançuar gjuhën ukrainase dhe ruse dhe si ka shkuar deri tani.”

Iryna Tiper 

“Është shumë ndryshe t'u mësosh gjuhën ukrainase të huajve sesa rusishtfolësve, sepse ata kuptojnë shumë fjalë në gjuhën ukrainase kur anglishtfolësit nuk i kuptojnë ato. Kështu që për folësit e rusishtes, procesi i të mësuarit të gjuhës ukrainase është më i shpejtë se për anglishtfolësit.

Padyshim që vura re se shumë njerëz që nuk flisnin ukrainisht dhe përdornin vetëm rusisht, tani përpiqen të flasin ukrainisht.

Gjëja më e rëndësishme është të gjeni mësuesin e duhur për t'ju ndihmuar të mësoni gjuhën ukrainase dhe njerëzit që duan të mësojnë ukrainisht mund të gjejnë një mësues në platforma të tilla si NaTakallam e kështu me radhë.”