- Global Voices në Shqip - https://sq.globalvoices.org -

Protesta në mbarë botën në mbështetje të popullit iranian

Kategoritë: Lindja e Mesme e Afrika Veriore, Irani, Feja, Gratë e çështjet gjinore, Liria e fjalës, Media e qytetarëve, Politika, Protesta, Qeverisja

Protestë solidariteti me popullin iranian, Bruksel, Belgjikë. Foto nga Fred Petrosian. Përdoret me leje.

Ndërsa lëvizja protestuese në Iran [1] vazhdon për javën e tretë me radhë, të shtunën, më 1 tetor, u mbajtën tubime në solidaritet me luftën e popullit iranian për liri dhe drejtësi në më shumë se 150 qytete në mbarë botën.

“Gruaja, Jeta, Liria”, “Mahsa Amini”, “Poshtë diktatori” dhe “Ne nuk duam Republikën Islamike”, ishin ndër sloganet e brohoritura në mbarë botën dhe në Iran.

Sipas Mahmood Amiry-Moghaddam [2], bashkëthemelues dhe zëdhënës i OJQ-së me bazë në Norvegji, Iran Human Rights [3] (IHR), përmes protestës, iranianët që jetojnë jashtë vendit mund të formojnë opinionin publik për situatën në Iran dhe t'i bëjnë presion qeverive të tyre për të mbështetur popullin iranian.

Tubimet kanë pjesëmarrje të madhe në mbarë botën. Mbështetësit nga Toronto në Tokio u mblodhën për Tubimin e Lirisë [4] për Iranin të shtunën.

Më në fund, lideri suprem i Iranit, Ali Khomeini, theu heshtjen [5] të hënën, duke dënuar “trazirat” dhe duke akuzuar SHBA-në dhe Izraelin për orkestrimin e demonstratave.

Më shumë se 50,000 iranianë duke protestuar në Toronto (Richmond Hill) për Mahsa Amini, 1 tetor 2022.

Sot, diaspora iraniane në mbarë botën po del në rrugë për të protestuar kundër regjimit të Republikës Islamike dhe duke brohoritur slogane kundër regjimit. Këtu është Tokio e Japonisë ku iranianët këndojnë “Khamenei, ne do të të përmbysim!”

Protestat në Iran u shkaktuan pasi Mahsa (Zhina) Amini [16], 22 vjeç, vdiq ndërsa u arrestua nga policia morale [17] e vendit për dyshime se kishte shkelur rregullat e hixhabit më 16 shtator, pasi pjesë të flokëve të saj ishin të dukshme nën hixhabin e saj. Të gjitha gratë duhet të mbulojnë flokët në Iran ose rrezikojnë të arrestohen nga policia e moralit.

Vdekja e saj ishte një pikë kthese në lëvizjen protestuese iraniane për liri, heqjen e shamisë së detyrueshme dhe fundin e diktaturës. Gratë kanë luajtur një rol veçanërisht të rëndësishëm në këtë lëvizje, duke protestuar kundër tiranisë duke hequr shamitë e tyre dhe duke i djegur ato në publik, duke udhëhequr mitingje në Iran dhe në mbarë botën, duke mbajtur gjithashtu peshën kryesore të hakmarrjes policore.

Minou Majidi u vra nga forcat e regjimit gjatë protestave të fundit. Tani, vajza e saj ka prerë flokët, duke qëndruar pranë varrit të mamasë së saj! (Gruaja, jeta, liria)

“Ne nuk duam Republikën Islamike”, një grua e re thërret në Teheran, duke ngritur lart grushtin ku mban hixhabin e saj.

Pavarësisht persekutimit dhe goditjeve intensive, iranianët vazhdojnë të marshojnë në rrugë dhe në kampuset universitare. Sipas Iran Human Rights, të paktën 92 persona u vranë [24] nga policia iraniane gjatë protestave dhe 41 të tjerë u vranë në përleshjet më 30 shtator në Zahedan, në provincën juglindore të Sistan-Baluchistan, për të protestuar kundër përdhunimit të një vajze Baluch 15-vjeçare, duke e çuar numrin total të të vdekurve në të paktën 133 që nga 2 tetori 2022. Për dekada, minoriteti Baloch është përballur me diskriminim [25] të ashpër, persekutim dhe tirani.

Amiry-Moghaddam tha në një intervistë me Global Voices:

Vrasja e protestuesve në Iran, veçanërisht në Zahedan, përbën krim kundër njerëzimit. Komuniteti ndërkombëtar ka për detyrë ta hetojë këtë krim dhe të parandalojë krimet e mëtejshme që të kryhen nga Republika Islamike.

Protesta dhe rezistencë në Iran

Shumë artistë brenda dhe jashtë vendit kanë shprehur [26] mbështetjen e tyre dhe madje kanë krijuar vepra arti duke nderuar popullin iranian. Shervin Hajipour [27] që jeton në Iran, një këngëtar dhe kompozitor, shkroi një hit duke e quajtur këngën “Baraye”, që do të thotë “Për” në persisht, duke përdorur postime në Twitter nga iranianë të tjerë që kritikonin dhunën shtetërore. Më pas ai e postoi këngën në rrjetet sociale. Kënga u bë virale dhe pati jehonë me mbi 40 milionë njerëz e panë në 48 orë. Forcat policore të Iranit bastisën shtëpinë e tij më 29 shtator dhe e arrestuan. Ai është liruar [28] me kusht, në mënyrë që çështja e tij të kalojë në proces gjyqësor.

Ndërkohë, makina represive e Iranit nuk ka arritur të frenojë protestuesit iranianë. Më shumë qytete dhe universitete u bënë skena rezistence dhe përplasjesh të dielën, më 2 tetor, veçanërisht universiteti Sharif në Teheran. Pasi u shfaq një video e një numri të madh studentësh në universitetin Sharif të bllokuar në dukje në parkingun e kampusit, të grumbulluar së bashku nga forcat e sigurisë, njerëz pranë Teheranit shkuan në universitet për të mbështetur studentët e bllokuar dhe për t'iu bashkuar protestës.

Videot në mediat sociale duket se tregojnë [29] studentët duke ikur nga forcat e sigurisë, me të shtëna me armë zjarri.

Regjimi i Khomeinit është pas një masakre të madhe në Universitetin e Sharif. Në Teheran, njerëzit u mblodhën para tij duke brohoritur “Vdekje diktatorit” dhe duke kërkuar lirimin e studentëve.

2 tetor 2022. Studentët e Universitetit të Isfahanit shtyjnë portën dhe dalin nga universiteti teksa brohorasin “Vdekje diktatorit”

“Kushdo që vetëm shikon, nuk ka guxim!” Protestat e së shtunës në Tabriz

Nxënësit vazhdojnë të protestojnë së bashku me shumë studentë universitarë në të gjithë Iranin, pavarësisht represionit të ashpër të qeverisë. Në këtë video, nxënëset në Karaj këndojnë: “Mullah, ikni!”