- Global Voices në Shqip - https://sq.globalvoices.org -

Reagime në Turqi për një këngë mbi dashurinë mes dy burrave

· Shkruar nga  Arzu Geybullayeva Përkthyer nga Ardi Pulaj

Kategoritë: Lindja e Mesme e Afrika Veriore, Turqia, Art e Kulturë, Censura, Media e qytetarëve, Muzika, Politika, Të drejtat e LGBT, Pride 2022: Community resistance

Foto e marrë nga video e re [1] e Mabel Matiz, “Karakol”

Në ditën e fundit të Muajit të Krenarisë, këngëtari dhe kompozitori turk Mabel Matiz, emri i vërtetë i të cilit është Fatih Karaca, publikoi një këngë të re dashurie të quajtur “Karakol” [1] (Stacioni i Policisë), e cila flet për një histori dashurie mes personave të të njëjtit seks. Matiz paraqitet në videoklipin shoqërues së bashku me modelin turk Serdar Bileke. Ndërsa Matiz këndon, teksti i këngës i udhëheq dëgjuesit në historinë e dashurisë së burrave:

Gjatë gjithë netëve dhe mbrëmjeve të mia, kam mall për ty.

Në çdo agim, në çdo lindje të diellit, shoh diçka nga ti për të qenë i sigurt.

Ti më helmove, por unë nuk mund të kthehem nga kjo rrugë.

I mbuluar me mavijosje, të shtëna të humbura, thashë jo më dashuri si kjo, por duket se zemra ime është mbyllur në komisariat.

Më kanë pjekur në skarë, por nuk e kam treguar emrin tënd. Ata gdhendën varrin e dashurisë në zemrën time.

Lotët nga shtatë qiejt bien mbi xhamat e dritareve, pse duart e tua mbeten të rrethuara nga të miat?

Kënga u ngjit shpejt në krye të listës së videove-trend në Turqi; në kohën e shkrimit, kishte arritur më shumë se tre milionë shikime.

Videoja është e mbushur me simbole të lëvizjes LGBTQ+. Zambakët, të cilët shfaqen në disa skena, përfaqësojnë tërheqjen mes dy femrave. Gjithashtu janë paraqitur ngjyrat e flamurit të ylberit. Gjatë gjithë videos, si Matiz dhe Bileke shihen të veshur me rroba të ndryshme shumëngjyrëshe. Në skenën hapëse, Matiz mban një unazë me një gur të çmuar të kuq dhe ka disa skena ku njëri nga dy burrat mban një karafil të kuq. Sipas disa burimeve [2], papionët ose kravatat e kuqe u përdorën në fillim të shekullit të 20-të si një mënyrë delikate për meshkujt homoseksualë për t'u identifikuar me njëri-tjetrin.

Kënga ka shkaktuar gjithashtu një reagim të ashpër nga konservatorët e Turqisë, të cilët pretendojnë se video nuk ka vend në shtetin e tyre. Në rrjetet sociale, Matiz ishte në shënjestër nën hashtagun #HaddiniBilMabelMatiz [Dije vendin tënd, Matiz].

Disa përdorues të Twitter shkuan aq larg sa kërcënuan se do t'i asgjësonin njerëzit LGBTQ+ krejtësisht:

Që kjo të mos ndodhë përsëri, duhet të ketë pasoja dhe dënime të rënda. Ne do t'ju asgjësojmë ju, bijtë e popullit të Lutit.

Njerëzit e Lutit përshkruheshin në shkrimet e shenjta se kryenin veprime mëkatare, duke përfshirë homoseksualitetin.

Të tjerë ndanë një grafik [5] që qarkullon në internet dhe shihet në tabela në pjesë të Turqisë, ku shkruhet: “Vetëm Islami mund të mbrojë familjen tuaj”. Në imazh, një familje mban një ombrellë që i mbron ata nga prekja nga ngjyrat e ylberit.

Dhe tani, dikush që e quan veten artist po përpiqet të shkatërrojë moralin dhe strukturën familjare të kombit.

Ishte vetëm çështje kohe para se autoritetet të ndërhynin. Sipas një postimi nga İlhan Taşcı, Këshilli i Lartë i Radios dhe Televizionit (RTÜK), mbikëqyrësi kryesor i medias në Turqi, thuhet se i ka paralajmëruar kanalet televizive muzikore duke i kërcënuar me pasoja të rënda nëse transmetojnë këngën:

RTÜK njoftoi të gjitha kanalet muzikore një nga një duke i paralajmëruar që të mos japin këngën më të fundit të Mabel Matiz ose do të përballen me pasoja të rënda. Është e qartë se ata nuk mund të dalin dhe të thonë: “Ne e kemi ndaluar këngën”, vetëm që të mund të rikthehen në varësi të situatës. Ata janë kundër gjithçkaje, përfshirë mendimin, që është i ndryshëm nga i tyri.

Taşcı është anëtar i RTÜK.

Pas reagimit të ashpër, Matiz ndau një postim [11] në Instagram ku falënderoi të gjithë ata që iu përgjigjën pozitivisht videos. “Po qaj, por nga lumturia […] Kemi shumë histori të tjera për të treguar. Gjithçka për njerëzit, jetën, që gjejnë veten në muzikën dhe këngët e mia. Dhe kështu do të vazhdojë të jetë. Le të vazhdojmë t'i shprehim të gjitha gjendjet e dashurisë dhe njerëzimit dhe të vazhdojmë të mbajnë duart me kokëfortësi”, ka shkruar ai.

Ndërkohë, “Karakol” është përqafuar dhe duartrokitur nga një sërë këngëtarësh turq:

Le të mbyllim veshët ndaj të gjitha marrëzive dhe në vend të kësaj t'i hapim ata për këtë këngë. Mabel gdhendi përsëri zemrat tona.

Aktorja Hazal Kaya gjithashtu shprehu vlerësimin e saj:

I dashur, nuk ngopem duke parë dhe dëgjuar. Unë jam një fanse e madhe. Sa mirë që ekziston.

Matiz është i mësuar me këtë lloj kritike, pasi ai ka shprehur hapur mbështetjen për komunitetin LGBTQ+ në të kaluarën. Në vitin 2013, në një intervistë [17] me Shoqatën e Solidaritetit dhe Qendrën Kulturore të Kërkimit Kaos Gay dhe Lesbike (Kaos GL), një nga organizatat më të vjetra të të drejtave të LGBTQ+ në Turqi, Matiz tha: “Mendoj se është shumë e rëndësishme dhe mbështes kërkesat për të drejtat dhe liritë e LGBT, të cilët shpesh janë të ekspozuar ndaj diskriminimit, frikësimit, dhe luftës së tyre në këtë mënyrë.”

Intervista u bë pak kohë pasi Matiz kishte publikuar një këngë të quajtur “Alaimisema [18]” [“Por shiu do të kthehet në ylber”]. Tekstet e tij eksplorojnë çështje të diskriminimit, homofobisë, transfobisë dhe dhunës ndaj grave, ndër tema të tjera. Ato përmbajnë gjithashtu referenca të qarta për moralin shoqëror dhe seksualitetin hipokrit.

Në vitin 2017, pas një takimi me një fans, Matiz shtjelloi sërish rëndësinë e zbërthimit të llojeve të stigmave sociale që ekzistojnë në Turqi. Dikush që i kishte kërkuar Matizit të pozonte për një foto më vonë e ngarkoi foton në rrjetet sociale me një mbishkrim: “Ti je homoseksual etj., por ke disa këngë të bukura”. Personi përdori fjalën zhargon “top” [turqisht për “gay”] në postim. Përgjigja e gjatë e Matizit në Instagram [19] ishte: “Ky qëndrim, i cili ka nisur që nga fëmijëria ime dhe tani zë më shumë se gjysmën e komenteve të mia në YouTube, nuk më befasoi aspak […] Këto fjalë nuk do të nënkuptojnë kurrë poshtërim apo fyerje për mua. Trishtimi është i lidhur me këtë: Uroj […] që edhe këto fjalë të mos kenë kuptimin e këtyre gjërave edhe për ty. Unë dua që së pari të duash dhe të respektosh veten.”

Më 26 qershor, policia përdori forcën [20] dhe pengoi mijëra mbështetës të LGBTQ+ të bënin Marshimin e tyre të Krenarisë. Sipas organizatave lokale, më shumë se 300 pjesëmarrës u arrestuan dhe disa gazetarë u rrahën nga policia. Katër ditë më vonë, më 30 qershor, RTÜK bllokoi aksesin [21] në faqen e internetit në gjuhën turke të Deutsche Welle (DW) dhe Zërit të Amerikës (VoA) pasi dy mediat nuk arritën të merrnin licencat e transmetimit. Të gjitha faqet e internetit të DW aktualisht janë të bllokuara në Turqi.